Eğitsel Videolardaki Öğretici Görüntüsünün Videoda Sunulan Bilgi Türü Bağlamına İncelenmesi


Creative Commons License

Polat H. (Yürütücü), Taş N., Kaban A.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2023

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Kasım 2022
  • Bitiş Tarihi: Aralık 2023

Proje Özeti

Covid-19 salgın sürecinde öğretim faaliyetlerinin birçoğu çevrimiçi öğrenme ortamlarında yürütülmüştür. Bu dönemde öğrenme içeriğini sunmak için eğitsel videoların yaygın şekilde kullanıldığı bilinmektedir. Diğer taraftan öğrenme hedeflerine daha etkili bir şekilde ulaşmak için eğitsel videoların belli tasarım standartları doğrultusunda hazırlanması gerektiği bildirilmiştir. Bu standartlardan biri de öğreticinin niteliğinin videolarda nasıl olması gerektiği üzerinedir. Videolarda öğreticinin görüntüsüne yönelik yürütülen araştırmalarda çelişkili bulgular raporlanmıştır. Bazı araştırmalar öğreticinin görüntüsü lehine bulgular sunarken bazıları öğreticinin görüntüsünün ve niteliğinin öğrenme çıktılarını etkilemediğini bildirmiştir. Bu doğrultuda benzer yapıya sahip çalışmaların sayısının sınırlı olması daha genellenebilir bir sonuca ulaşılamasının önündeki engellerden biridir. Başka bir ifadeyle sınırları daha net belirlenmiş ampirik çalışmalara ihtiyaç vardır. Dolayısıyla bu projenin amacı bilgi türünün (1: yöntemsel ve 2: açıklayıcı bilgi) ve öğreticinin görüntüsünün (1: insan öğretici, 2: canlandırılmış pedagojik avatar [CPA]) manipüle edildiği eğitsel videoları; öğrenme performansı, görsel dikkat, derse bağlanma, pozitif duygu, memnuniyet ve sosyal buradalık durumları açısından karşılaştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda 2x2 çok faktörlü gruplar arası deneysel desen kullanılacaktır. Projeye videolarda anlatılan konu hakkında ön-bilgisi olmayan 200 üniversite öğrencisinin katılımı sağlanacaktır. Araştırma deseni gereği 4 adet eğitsel video hazırlanacaktır (1: insan öğretici + açıklayıcı bilgi, 2: insan öğretici + yöntemsel bilgi, 3: CPA + açıklayıcı bilgi, 4: CPA+ yöntemsel bilgi). Veri toplama sürecinde araştırmacılar tarafından geliştirilecek olan öğrenme performansı testi ve alan yazında önceden kullanılmış ölçeklerden yararlanılacaktır. Bununla birlikte, göz izleme sistemi kullanılarak katılımcıların videolar ile nasıl etkileşime girdiği tespit edilecektir. Veri toplama süreci insan bilgisayar etkileşimi laboratuvarında her bir katılımcı için ayrı ayrı yürütülecektir.  Tanımlayıcı ve çıkarımsal istatiksel yöntemler kullanılarak veriler analiz edilecektir. Araştırma sürecinin yaklaşık 10 ay sürmesi beklenmektedir. Proje sonuçlarının çevrimiçi öğretimde kullanılan eğitsel videoların bilişsel, duyusal ve sosyal öğrenme çıktıları açısından nasıl tasarlanması gerektiğine dair birtakım ipuçları içereceği düşünülmektedir. Ek olarak, çoklu ortam bilişsel öğrenme ve bilişsel yük kuramları gibi konuya yönelik kuramsal çerçevelerin kapsamının genişlemesine katkı sağlayacaktır. Ayrıca proje sonunda bilimsel, sosyal ve araştırmacı yetiştirme açısından birtakım somut çıktılara ulaşılması hedeflenmektedir. Bu bağlamda projenin bilimsel etkisine yönelik uluslararası bir sempozyumda sunulmak üzere bildiri ve uluslararası bir makale hazırlanacaktır. Son olarak, proje süresince elde edilen deneyimin proje ekibinde yer alan araştırmacılarının bulunduğu farklı üniversiteler ile işbirliğinin önünü açacağı ve yeni araştırmacıların gelişimine katkı sunacağı düşünülmektedir.