Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretilmesinde Artırılmış Gerçeklikle Desteklenmiş Çalışma Defteri Tasarımının Yazma Psikomotor Becerisine, Yeterliğine, Tutumuna ve Kaygısına Etkisinin İncelenmesi


Takkaç Tulgar A. (Yürütücü), Gücüyeter B., Yılmaz R. M., Çelik E., Yıldırım G., Kolukısa H.

TÜBİTAK Projesi, 2022 - 2024

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Nisan 2022
  • Bitiş Tarihi: Nisan 2024

Proje Özeti

Ana dil ve yabancı dil öğretim süreçlerinde hedef, okuduğunu ve dinlediğini anlayıp kendini yazılı ve sözlü olarak ifade edebilen dört temel dil becerisinde yetkin öğrenciler yetiştirmektir. Dört temel dil becerisi içerisinde bilişsel, duyuşsal ve psikomotor boyutları içeren yazma becerisi, dil öğretim süreçlerinde geliştirilmesi için oldukça fazla zaman ayrılan ve zorlanılan bir beceri alanı olarak dikkat çekmektedir. Yazma becerisindeki gelişiminin kapsamlı içeriği dikkate alındığında bu projenin amacı; yabancı dil olarak Türkçe öğrenen A1 düzeyindeki öğrencilere yönelik Artırılmış Gerçeklikle tasarlanmış mobil uygulama destekli “Türkçe YazAR” isimli etkinlik defterinin geliştirilmesi ve geliştirilecek bu materyalin yazma becerisinin psikomotor boyutuna, yazma yeterliğine, yazma tutumuna ve yazma kaygısına etkisinin incelenmesidir.

Özellikle ana dillerinde farklı alfabeler kullanan öğrenciler için Türkçede yazı yazmak, yazmayı baştan öğrenmek gibidir. Öğrenciler şekilsel bakımdan harfleri yazamadıkları ya da kötü yazdıklarını düşündükleri takdirde yazmaya karşı olumsuz düşüncelere kapılmakta ve yazma etkinliklerinde olumsuz bir tutum benimsemektedirler. Bu sürecin doğal bir sonucu olarak bu öğrencilerin yazma becerileri istenilen gelişim düzeyine ulaşamamaktadır. Bu bağlamda yazma becerisi için bütüncül bir yaklaşımla, öğrencilerin dil düzeyleri dikkate alınarak, yazma becerisinin psikomotor tarafına odaklanan bir müdahale programı düzenlenecektir.

Alan yazında yazmanın bilişsel ve duyuşsal boyutlarına odaklanan birçok çalışma bulunurken, psikomotor boyutun temel alındığı ve dolaylı olarak yazmanın tüm boyutlarını kapsayan bir çalışma bulunmadığı için araştırma kapsamında geliştirilecek AG destekli yazı defteri ve mobil uygulamanın yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanına özgün bir katkı sunacağı ifade edilebilir. Geliştirilen bu materyalin Latin harflerinin kullanıldığı farklı yabancı diller için uyarlanabilir olduğu, aynı zamanda temel düzey ana dil eğitiminde Türk öğrenciler için de kullanılabilir nitelikte olduğu eklenmelidir.

Proje kapsamında Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin yazma sürecindeki psikomotor becerilerini, yeterliklerini ve yazmaya yönelik tutumlarını geliştiren, yazma kaygısını azaltmayı hedefleyen Artırılmış Gerçeklik destekli mobil uygulama ve buna uyumlu yazma defteri hazırlanacaktır. Hazırlanacak mobil uygulama ve Artırılmış Gerçeklik teknolojisi ile desteklenen yazı defteri yardımıyla öğrencilere el yazısıyla ilgili standart ölçütler sunulacak, bu ölçütlere yönelik etkinlikler tasarlanacak ve öğrencilere yazma görevleri verilecektir. Öğrenciler, uygulama aracılığıyla sunulan direktiflerle yazma alıştırmaları yapacak ve uygulama içerisinde yer alacak arayüz ile yazdıklarına geri bildirim alabileceklerdir.

Bu kapsamda geliştirilecek materyallerin son dönemde ortaya çıkan uzaktan eğitim imkânlarının çeşitlendirilmesi bakımından fayda sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca bu proje kapsamında ana dili Türkçe olan öğreticilerden yüz yüze dil eğitimi alma fırsatı olmayan yabancı öğrenciler yazma becerilerinin özellikle psikomotor boyutunu geliştirme sürecinde bu uygulamadan istifade edebileceklerdir.

Bu araştırma, karma araştırma yöntemi ile tasarlanmıştır. Bu kapsamda veri çeşitlemesi yoluyla nitel ve nicel yöntem bir araya getirilerek araştırma yapılacaktır. Araştırmanın deseni iç içe gömülü desendir. Nicel desen ön-test son test kontrol gruplu deneysel desen ve nitel desen açıklayıcı durum çalışmasıdır. A1 düzeyine göre hazırlanan AG destekli yazma programı, deney grubuna 8 hafta uygulanacaktır.

Müdahale programından önce yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde A1 düzeyindeki öğrencilerin yazma hazırbulunuşluklarına yönelik örnek metinle yazma başarı testi uygulaması yapılacak ve öğrencilerin yazma performansları yapılandırılmış gözlem formuyla değerlendirilecektir. Ayrıca deney ve kontrol grubu oluşturulduktan sonra deney grubuyla ön görüşme yapılacaktır. Müdahale sonrasında yazma öz yeterliği, yazma kaygısı ve yazmaya yönelik tutumu ölçmek için deney ve kontrol grubuna ölçek uygulanacak olup örnek metinle yazma başarı testi de son test olarak kullanılacaktır. Nicel veriler SPSS 25.0 kullanılarak analiz edilecektir (ANCOVA, t testi). Yine deney grubuyla görüşme yapılacak ve uygulama süresince deney grubundaki öğrenciler tarafından kullanılan materyaller doküman incelemeye tabi tutulacaktır.

Bu projenin iş zaman çizelgesi riskler göz önünde bulundurularak 24 ay olarak belirlenmiştir. 24 ayın sonunda elde edilen sonuçların ve geliştirilen ölçme araçlarının ulusal ve uluslararası saygın dergilerde yayınlanma ve sempozyumlarda sunulma . Proje çalışması bittikten sonra ortaya çıkarılan ve AR-GE niteliği taşıyan ürün, uygulama marketlerinde yerini alacak ve bütün dünyada yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin özerk olarak dil öğrenmelerine katkı sağlayacaktır. 

Anahtar Kelimeler: Yabancı dil olarak Türkçe, yazma eğitimi, psikomotor beceriler, artırılmış gerçeklik