Akademik Veri Yönetim Sistemi
The Journal of the Black Sea Studies (Karadeniz Araştırmaları), cilt.38, sa.38, ss.149-164, 2023 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmada, insan, yer ve hayvan isimlerinin farklı diller ve kültürlerle kurulan iletişimden nasıl etkilendiği ele alınmıştır. Çalışmanın temeli, Artvin İli’nin Şavşat ilçesi ve köylerinde derlenen 1100’ ün üzerinde şahıs adı ile yüzlerce yer ve hayvan ismine dayanmaktadır. Bu isimler ağırlıklı olarak 18. yüzyılda Kafkasya’dan göç ederek gelen Kafkas kökenli Türkmenlere aittir. Çalışma Kadın ve erkek isimlerinin büyük bir bölümü Farsça ve Arapça olduğunu gösterdi. Dolayısıyla Öz Türkçe isimler azdır. Bu durum bize insan isimleriyle etnik köken ve konuşulan dil arasında doğrudan bağ kurulamayacağını gösterebilir. Buna karşılık şahıs isimlerinin uzun tarihsel süreç boyunca yakın ilişki kurulan kültürler ve dillerle bağlara işaret edebileceğini gösterir. Türklerinin bölgeye gelmeden önce İran’da Fars dili ve kültüründen oldukça etkilendiğini, Arapçanın da İslamiyet’in kabulü ile belirgin olarak isimlere yansıdığı anlaşılır. Yer adlarında durum farklıdır. Bölge kullanılan yer adlarının büyük çoğunluğu Türkmenlerin gelişinden önce bölgede yaşayan yerel halkın (Gürcüler) kullandığı isimlerdir. Bu durum Ahıska kökenli toplumlar bölgeye geldiklerinde bir süre köylerde Gürcüce konuşan halkla birlikte yaşadığını göstermektedir. Diğer taraftan hayvan adları ise çoğunlukla, şahıs isimleri ve yer adlarından farklı olarak Ahıska kökenli toplumun kendi dilindedir. Bu bölgede koyun, keçi, sığır ve köpek gibi hayvanlara koyulan isimler daha çok Türkçedir.