Akademik Veri Yönetim Sistemi
Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt.17, sa.1, ss.92-111, 2021 (Hakemli Dergi)
Öz: Öğretimin kalitesine, eğitimin en önemli yönlerinden biri olan zengin ve derin bir müfredatla yön
verilir. Bu programların yol haritaları olan kazanımların değerlendirilmesinde ise bilişsel sınıflandırmalar,
yani taksonomiler kullanılmaktadır. Taksonomiler, öğretim programlarının hedeflerine ulaşmak için
oluşturulan kazanımların anlaşılmasına yardımcı olur. Çalışma kapsamında bu taksonomilerden biri olan
Marzano taksonomisi ele alınmıştır. Araştırmada; 2018 biyoloji, fizik, kimya ve fen bilimleri dersleri
öğretim programları kazanımlarının, Marzano’nun yeni taksonomisine göre incelenmesi hedeflenmiştir.
Çalışmada, nitel araştırma desenlerinden biri olan doküman incelemesi kullanılmıştır. Taksonominin bilgi
ve bilişsel süreç boyutlarına göre toplam 731 kazanımın betimsel içerik analizi yapılmıştır. Çalışma verileri,
frekans ve yüzdelik değerler hesaplanarak tablolaştırılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, hiçbir disiplin
alanında taksonominin bilgi boyutuna dahil edilen psikomotor alanına ait herhangi bir kazanım
bulunmamıştır. Kazanımlar her disiplin alanında, bilgi boyutunda sadece bilgi ve zihinsel işlemler
alanlarına dağılmıştır. Bilişsel boyutta ise, alma ve kavrama alanına giren kazanım sayısı oldukça fazladır.
Üst düzey becerileri içeren analiz ve bilgiyi kullanma alanlarına giren kazanımlar ise daha az sayıda yer
almakta veya hiç bulunmamaktadır. Çalışma sonuçlarının eğitmenler, kitap yazarları ve öğretim programı
geliştiricilerine fikir vermesi beklenmektedir. Marzano’nun yeni taksonomisinin birçok farklı disiplinde
öğretim programlarını değerlendirmede uygulanabilir olması sağlanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Marzano taksonomisi, biyoloji, fizik, kimya, fen bilimleri, öğretim programları.