Enis Batur’un Mekansal Bir Yolculuğu: Başkalaşımlar XXI-XXX

Şahin Yılmaz Z.

Hürriyet Gösteri Sanat ve Edebiyat Dergisi, sa.334, ss.10-20, 2021 (Hakemsiz Dergi)

Özet

İnsanlığın tarihi, aynı zamanda bir barınma, sığınma ve korunma işlevlerini öne çıkaran mekanlar oluşturma çabalarının tarihidir. Mağaralar, ağaç kovukları ve korunaklı kayalık ve benzeri alanlarda başlayan insan serüveni, tarihin başlangıcından bu yana özellikle artan yeni imkanlar ve şartlara paralel olarak giderek çeşitlenmeye başlamıştır. Edebiyatın bu çeşitlenmenin tam merkezinde olması, kaçınılmaz bir durumdur ve değişen mekanlar, insan algısına göre çeşitli biçimlere, çeşitli görünümlere kavuşmuştur. Dolayısıyla mekanların tarihi, aynı zamanda insanlığın tarihidir. Türk Edebiyatının en üretken yazarlarından birisi olan Enis Batur da bu düşüncede olacak ki üç ciltlik “Başkalaşımlar” serisinin son cildini mekanlara ayırmış ve okuru, edebiyatı, edebiyatçıları yakından ilgilendiren birtakım önemli mekanları, mekan algılarını bu cildin konusu haline getirmiştir. Enis Batur’un mekana bakışını daha doğrusu beslendiği kaynakları da ortaya koyan bu dizi, okur için de önemli mekanların işlevlerine ve bu işlevlere Enis Batur’un nasıl baktığını öğrenme fırsatı sunmaktadır. Başkalaşmış mekan anlayışları, Enis Batur’un “Başkalaşımlar XXI-XXX “adlı yapıtında kule, saray, otel, sirk, istasyon, kütüphane, kamp, hapishane mekanları ile somutlaşmaktadır.  Enis Batur’un teorik anlamda birçok eseri okuduğunu da hesaba kattığımızda, okuru çıkardığı bu yolculuğa Enis Batur’un da beslendiğini düşündüğümüz kaynakların başında gelen Foucault’u da tanık etmek söz konusu esere değişik bir pencere açabilir.