Akademik Veri Yönetim Sistemi
Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.9, sa.25, ss.102-122, 2022 (Hakemli Dergi)
Günümüzde teknolojinin gelişmesi ile birlikte hisse senedi
piyasalarını etkileyen ekonomik olaylara ve gelişmelere daha
çabuk bir şekilde ulaşılabilmektedir. Bu nedenle, yerli ve yabancı sermayede önemli bir role sahip olan borsanın, ekonomik
değişkenler ile nasıl bir etkileşim halinde olduğu her zaman
merak edilen bir konu olmuştur. Bu ekonomik değişkenlerdeki
herhangi bir gelişme ülke ekonomisine katkı sağlayabilmektedir. Çalışmada Ocak 2009 – Aralık 2019 dönemine ait aylık
veriler kullanılmıştır. Bu çalışmada, BİST 100 Endeksi ile altın
fiyatları, döviz kuru, petrol fiyatları ve korku endeksi değişkenleri arasındaki ilişkinin yönü incelenmiştir. Bu amaçla ilk
olarak aylık veriler kullanılarak VAR modeli kurulmuştur ve
kurulan modelin anlamlı bir model olduğuna karar verilmiştir.
Daha sonra serilerin durağanlığına Augmented Dickey Fuller
(ADF) yöntemiyle bakılmış serilerin birinci farkında durağan
hâle geldikleri görülmüştür. Daha sonra değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkiyi tespit edebilmek için Engle – Granger
ve Johansen Eşbütünleşme analizleri uygulanmıştır. BİST 100
Endeksi ile belirlenmiş değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi Granger, VAR nedensellik ve Toda – Yamamoto testleri
ile incelenmiştir. Analizler sonucunda üç nedensellik yaklaşımı
da birbirinden farklı sonuçlar ortaya koymuştur. Test sonuçları
birlikte değerlendirildiğinde ortaya çıkan sonuç, borsa endeksi değeri ile petrol fiyatları ve korku endeksi arasında bir nedensellik ilişkisinin olmadığını, döviz kuru ve altın fiyatları ile
tek yönlü bir nedensellik ilişkisine sahip olduğunu göstermektedir