Akademik Veri Yönetim Sistemi
Diğer, ss.49, 2021
FARMAKOTERAPI VE TERAPÖTIK GÖRÜŞMELERLE
TAKIP EDILEN BIR MUNCHAUSEN SENDROMU
OLGUSU
İrem İlter, Hacer Akgül Ceyhun
Atatürk Üniversitesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı,
Erzurum
GİRİŞ VE AMAÇ: Kendine yüklenen yapay bozukluk olarak da
adlandırılan Munchausen sendromu, bir kişinin dış kazanç niyeti
olmadan (işten ayrılma, ilaçlar dışında) hasta bir kişinin rolünü
üstlendiği bir psikiyatrik bozukluktur. Fiziksel semptomlar kasıtlı olarak
“hasta” görüntüsünü kazanmak amacıyla üretilir. Yapay bozuklukta
hasta rolünü güvenceye almada altta yatan motivasyon bilinçdışıdır.
Bu olguda kliniğimize psikotik bozukluk ve konversiyon bozukluğu
ön tanılarıyla yatırılan bir hastada gözlem sonrası ayırıcı tanı olarak
düşünülen yapay bozukluk olgusundan bahsedilmiştir.Olgudan onam
alınmıştır.
OLGU: 21 yaşında kadın, 7. sınıftan terk, çalışmıyor, 2 senedir nişanlı.
Hasta kliniğimize yaklaşık 2 yıl önce babasının vefatı sonrası başladığı
öğrenilen günde 4-5 kez olan bayılma nöbetleri ve kulağına gelen
komut verir tarzda ses şikayetleriyle başvurdu. Hastanın bu komutlar
doğrultusunda iğne yutarak ve ilaç içerek birden fazla özkıyım girişimi
olduğu öğrenildi. Psikotik bozukluk ile konversiyon bozukluğu ön
tanıları düşünülen hastaya önceden kullandığı risperidon 3 mg/gün,
sertralin 100 mg/gün ve ketiapin 400 mg/gün tedavileri yeniden
başlandı. Halüsinasyonlarından bahsederken uygunsuz duygulanımı
olan, bayıldığında sürekli yüzü kanlar içinde kalan hastanın nöbetler
esnasında kulağını sivri cisimlerle kanattığı, sol kulak zarında perforasyon
geliştiği kulak burun boğaz kliniği konsültasyonu ile tespit edildi.
Hastanın nöbet sıklığı vizit saatlerine yaklaşıldığında artmaktaydı.
Yapay bozukluk tanısı düşünülen hastaya bu durumla ilgili içgörüsünü
arttırmaya yönelik her gün terapötik girişimlerde bulunuldu. Yaklaşık
iki haftalık yatış sonrası kendine zarar verici davranışları ve nöbet sıklığı
azalan hasta mevcut tedavisiyle taburcu edildi. Bir ay sonraki poliklinik
kontrolünde kısmi iyilik hali mevcuttu.
TARTIŞMA: Yapay bozukluk için spesifik bir tedavi yoktur. Hedef
tedavi etmekten ziyade bozukluğun yönetimi üzerinedir. Şimdiye
kadar biyolojik veya psikolojik terapilerin etkinlik göstermediği bu
alanda deneyim sahibi klinisyenlerin yorumları ve ampirik raporlarıyla
desteklenmiştir. Psikodinamik ve davranışsal teknikler gibi bir takım
teknikler tanımlanmış olmasına rağmen, farklı terapötik yaklaşım
türleri arasında karşılaştırmalı analiz yapılmamıştır. Bizim vakamızda
farmakoterapiye ek olarak düzenli terapötik görüşmeler sonrası hastanın
kendine zarar verici davranışları ve nöbet sayısının ciddi ölçüde azaldığı
gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Munchausen, yapay bozukluk, terapötik girişim