Akademik Veri Yönetim Sistemi
2.INTERNATIONAL MARMARA SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION CONGRESS, İstanbul, Türkiye, 19 - 20 Nisan 2022, ss.96-103
Enerji tüketimi ülkelerin büyüme ve kalkınma süreçlerini gerçekleştirmesinde önemli bir unsur olarak
bilinmektedir. Sanayi devrimi sonrasında enerjiye duyulan ihtiyacın arttığı görülmektedir. Enerji kullanımı
sayesinde üretim kapasiteleri, teknoloji düzeyleri hızla artmakta ve dolayısıyla büyüme ve kalkınma süreçleri
hızlanmaktadır. Fakat enerji kullanımında enerjinin üretildiği kaynaklar incelendiğinde, bu kaynakların arzının
sınırlı olduğu ve günün birinde tükeneceği görülmektedir. Ayrıca bu kaynakların kullanımı sebebiyle ortaya
çevresel tahribatta birçok olumsuzlukları beraberinde getirmektedir.
Bu çalışmada 1990-2015 dönemleri arası yenilenebilir enerji ve fosil enerji kaynaklarının Türkiye ekonomisi
üzerine etkisi incelenmektedir. Bu amaçla değişkenler arasındaki ilişkinin tespiti için milli gelir, yenilenebilir
enerji ve fosil enerji tüketimi verileri kullanılmıştır. Ayrıca kontrol değişken amacıyla ithalat verisi modele
eklenmiştir. Kullanılan verilerin tamamı Dünya Bankası veri tabanından temin edilmiştir. Öncelikle verilerin
logaritmik dönüşümü sağlanmıştır. Çalışmanın devamında serilerin birim kök içerip içermediğini belirlemek
için ADF birim kök testinden yararlanılmıştır. Birim kök testi sonucunda tüm serilerin sabitli model ve birinci
farkında durağan oldukları tespit edilmiştir. Bu nedenle veriler arasındaki ilişkiyi incelemek üzere Johansen
eşbütünleşme testi ve VAR analizi kullanılmıştır. Johansen eşbütünleşme testi sonucuna göre seriler arasında
eşbütünleşik bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Böylece serilerin uzun dönem sonuçlarını incelemek üzere VAR
Hata Düzeltme modelinden faydalanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre uzun dönemde yenilenebilir
enerji kaynakları, fosil enerji kaynakları ve ithalattan milli gelire doğru pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu
belirlenmiştir. Ancak fosil enerji kaynaklarının yenilenebilir enerji kaynaklarına göre milli gelirde etkisinin
daha fazla olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Türkiye Ekonomisi, Enerji Tüketimi, VECM, Johansen Eşbütünleşme Testi
Energy consumption is an essential factor in realizing the growth and development processes of countries. It is
seen that the need for energy has increased after the industrial revolution. Thanks to energy use, production
capacities and technology levels increase rapidly, and thus growth and development processes accelerate.
However, when the sources from which energy is produced at the point of energy use are examined, it is seen
that the supply of these sources is limited and will run out one day. In addition, the use of these resources creates
another disadvantage in the destruction it causes to the environment.
This study examines the effects of renewable energy and fossil energy sources on the Turkish economy between
1990 and 2015. For this purpose, national income, renewable energy and fossil energy consumption data were
used to determine the relationship between the variables. In addition, import data is added to the model for
control variable purposes. All of the data used were obtained from the World Bank database. First, the
logarithmic transformation of the data was provided. In the continuation of the study, the ADF unit root test
was used to determine whether the series contained a unit root. As a result of the unit root test, it has been
determined that all series are stationary in the fixed model and the first difference.
For this reason, the Johansen cointegration test and VAR analysis were used to examine the relationship
between the data. According to the Johansen cointegration test, it was determined that there was a cointegrating
relationship between the series. Thus, the VAR Error Correction model was used to examine the long-term
results of the series. According to the findings obtained from the study, it has been determined that there is a
positive and significant relationship between renewable energy sources, fossil energy sources and imports to
national income in the long term. However, it has been determined that fossil energy sources have a more
significant impact on national income than renewable energy sources.
Keywords: Turkish Economy, Energy Consumption, VECM, Johansen Cointegration Test