Akademik Veri Yönetim Sistemi
Diyanet İlmi Dergi, cilt.58, sa.22, ss.745-790, 2022 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmada beş asırdır Erzurum’da yapılan 1001 Hatim’in
yöre halkı tarafından nasıl algılandığı ve onların dinî yaşantısına nasıl katkı sağladığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Öncelikle konuyla ilgili literatür taraması yapılmış; din, dindarlık,
hatim vb. kavramlar tanımlanmış, hatim pratiği ile dindarlık
ilişkisi kurulmaya çalışılmıştır. Araştırma bölümünde ise nitel
yöntemlere başvurulmuştur. Araştırma, yorumlayıcı paradigma
ile sürdürülmüştür. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden
olgu bilim deseni esas alınarak görüşmeler yapılmıştır. Araştırmanın örneklem boyutunda maksimum çeşitlilik ve kriter
örnekleme teknikleriyle seçilen, Erzurum ilinde ikamet eden
gönüllü olmak üzere toplam 15 kişi ile farklı zaman ve ortamda telefon ve yüz yüze ortalama 30 dakikayı bulan görüşmeler
gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler MAXQDA, 2018
programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada ulaşılan
sonuçlara göre, 1001 Hatim’in sayısal ve literal bir zemine
çekilme endişesi olsa da katılımcıların büyük bir kısmına göre
1001 Hatim’in, insanları Kur’ân-ı Kerîm’le buluşturduğu, bu
pratiğin yapıldığı dönemde toplum ile şehrin dinî, idarî ve eğitim kadrolarının bir araya gelerek birlik ve beraberlik ruhunu
perçinlediği anlaşılmaktadır.
ABSTRACT
This study seeks to reveal
how the five-hundred-yearold "1001 khatms" tradition,
which has been practiced
in the city of Erzurum, is
perceived by locals and
how it contributes to their
religious lives. Firstly, the
concepts of religion, religiosity, khatim, etc. have been
defined, and the relationship
between khatm practice and
religiosity has been attempted to be established. In the
research section, qualitative
techniques were employed.
The research was carried
out with an interpretative
paradigm. The research was
conducted using an interpretive paradigm. In the study,
interviews were conducted
using the phenomenology
approach, one of the qualitative research approaches
During the sampling phase
of the study, 15 individuals,
including volunteers residing
in Erzurum province, were
interviewed by phone and
in-person for an average of
30 minutes at various times
and locations. Using the
MAXQDA 2018 software,
the acquired data were
analyzed. According to the
results of the study, the majority of participants believe
that 1001 Khatms unites
city residents as well as the
religious, administrative,
and educational staff, and
strengthens the spirit of unity
and solidarity.
Keywords: Religion, Piety,
Religious life, Psychology
of Religion, Qur'an, Khatm,
1001, Prayer.