BİR İSLAM RÖNESANSINA DOĞRU HASAN ONAT VE İSLAM’DA YENİDEN YAPILANMA


İşcan M. Z.

e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisi, cilt.14, sa.1, ss.230-263, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 14 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.230-263
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Hasan Onat’a göre İslam’da yeniden yapılanma, insanı merkeze alarak Tanrı, Kuran, nübüvvet ve ahiret konularını değerlendirmekle, İslam-vahiy ilişkisini, aklın hakimiyeti doğrultusunda dinamik hale getirmekle mümkün olacaktır. Onat’a göre Kur’ân’ın yaratıcı bir şekilde anlaşılması için gerçek bir yöntem geliştirilememiştir. Bu nedenle yeniden yapılanmanın merkezinde Kur’ân’a dönüş yer almalıdır. Onat’ta Kur’ân’a dönüş, insanın yeni bir hayat, yeni bir medeniyet yaratmasında kök değerler ve ahlaki ilkelerin tespit edilmesi anlamına gelmektedir. Kur’ân’ı anlama işi, dilsel ve teolojik olmaktan çok varoluşsal ve tarihseldir. Onat’a göre dini yapılanmanın diğer bir unsuru dini düşünceye bilimsel zihniyetin hakim olmasıdır. Dinde eleştirel düşüncenin benimsenebilmesi, bilimin gücüne inanarak yaratıcı yeteneklerimizi etkin kılmaya bağlıdır. İslam’ın siyasi meseleleri insana bırakmış olması, Kur’ân’ın bireyi muhatap alması, bir hukuk ya da siyaset kitabı özelliği göstermemesi, yeniden yapılanmanın temel parametrelerinden biridir. Onat’a göre din, demokrasi ve laiklik karşıtı bir renge büründürülemez. Bu noktada Onat, İslami düşünceyi, demokrasi ve laiklik kavramlarının modern konseptleri ile bağdaştırmak için reformlar önermektedir.