Akademik Veri Yönetim Sistemi
Turcology Research, cilt.76, sa.1, ss.30-50, 2023 (Hakemli Dergi)
Kentlerin kimliklerini oluşturan bileşenler arasında kültür-sanat kurumları ve bunların yaptıkları etkinlikler ile kentle ilgili kaleme yapılan yayınlar da vardır. Misal Cumhuriyet dönemi göz önüne alındığında, Halkevlerinin (1932-1951) ülke genelindeki kentlerin kimliklerini oluşturmada önemli yeri ve işlevinin olduğu görülecektir. Halkevleri temelde Kemalist ideolojinin ilkelerini ve yeni modern-Batıcı düzenin değerlerini halka anlatmak, yeni sistemin meşruiyetini benimsetmek; ulus bilinci oluşturmak ve kimlik inşasında bulunmak gibi amaçlar üzerinde çalışmalar gerçekleştirirken devletin sanat üzerindeki güdüleyici rolünün de temsilini ve taşıyıcılığını yapar. Kent kimliğine katkı sunma noktasında Halkevlerinin üstlenmiş oldukları misyon Erzurum için de geçerlidir. Erzurum tarihi kent kimliğini Halkevinin kentteki etkinlikleri ile zenginleştirip çeşitlendiren iller arasındadır. Bu noktada özellikle tiyatro alanında yapılan etkinliklerden söz edilebilir. Bunun yanı sıra Halkevi kapsamında yayımlanan dergilerin misyon ve işlevlerine de dikkat çekmek yerinde olacaktır. İki farklı dergiyi farklı zaman aralıklarında okuyucuyla buluşturan Erzurum Halkevi bu dergilerde hemen her alanla ilgili yazı, haber ve duyurulara yer verirken özellikle Temsil kolunun çalışmaları ve etkinlikleriyle ilgili haber ve bilgilere, oyunların sahnelendiği haberlere, oyunlarla ilgili duyurulara, sahnelenen oyunlarla ilgili fotoğraflara, sahnelenen oyunlar üzerine yapılan eleştiri yazılarına ve Erzurum'a turne yapan oyunlara ilişkin bilgi ve haberlere daha da önem gösterir. Ayrıca kaleme alınan kısa oyunları da sayfalarına taşıyan dergiler bir yandan dönemin en önemli bilgi- haber aktarım kanallarından biri olurken diğer yandan tarihe düşülmüş kayıtlar olarak da dikkat çekerler. Bu çalışma genelde Halkevlerinden, özelde ise Erzurum Halkevindeki tiyatro çalışmalarını Halkevlerinin Dergilerindeki görünümü üzerinden irdeleyip dönemin tiyatro varlığını nitel-betimleyici bir yöntemle yansıtmayı hedeflemektedir. Çalışma ayrıca söz konusu dergilerin kentin tiyatro bilincine sundukları katkılar ile Erzurum'da var olan dergi kültürüne yaptıkları kazanımlara da ışık tutmayı amaçlamaktadır.
Among the components that make up the identities of cities, there are cultural and artistic institutions and their activities and publications about the city. For example, when the Republican period is considered, it will be seen that Halkevleri (1932-1951) have an important place and function in forming the identities of cities across the country. Halkevleri are basically to explain the principles of Kemalist ideology and the values of the new modern-Western order to the public, to adopt the legitimacy of the new system; it also represents and bears the motivating role of the state on art, while working on purposes such as creating national consciousness and building identity. The mission undertaken by the Halkevleri at the point of contributing to the identity of the city is also valid for Erzurum. Erzurum is among the provinces that enrich and diversify its historical urban identity with the activities of the Halkevi in the city. At this point, it can be mentioned about the activities especially in the theater field. In addition, it would be appropriate to draw attention to the mission and functions of the journals published within the scope of the Halkevi. The Halkevi brings two different magazines together with the readers at different time intervals, and contains articles, news and announcements about almost every field in these journals. In the magazines, more importance is given to news and information about the works and activities of the Temsil Kolu, news about the plays, announcements about the plays, photographs of the plays staged, reviews about the plays that are staged, and information and news about the plays that tour to Erzurum. In addition, the magazines that carry the written short plays on their pages, while being one of the most important information-news transmission channels of the period, also draw attention as records that have been made history. This study aims to reflect the theatrical existence of the period with a qualitative-descriptive method by examining the theater works in Erzurum Halkevi in particular, through its appearance in the Journals of the Halkevleri. The study also aims to shed light on the contributions of these magazines to the theater consciousness of the city and the achievements they made to the existing magazine culture in Erzurum.