1919 POLONYA ANAYASASI (KÜÇÜK ANAYASA) İLE 1921 TEŞKİLÂT-I ESÂSÎYE KANUNU’NUN BENZERLİKLERİ


Öz C.

1921 ANAYASASI’NIN KABUL EDİLİŞİNİN 100. YILI ULUSAL SEMPOZYUMU, Ankara, Türkiye, 21 - 23 Ocak 2021, ss.313-327

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.313-327
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Avrupa’daki anayasal hareketler bağlamında çok önemli adımlar atan ve Birinci Dünya Savaşı’nın büyük bölümünde Alman denetiminde kalan Polonya, Almanya’nın teslim olmasıyla bağımsızlık kazanmış ve yeni bir devlet olma yolunda ilerlerken yine birtakım anayasal faaliyetler içine girmiştir. Polonya’nın bu karakteristik tutumu bizde de çeşitli vesilelerle gündeme getirilmiştir. Söz gelimi, 1921 yılında kabul edilen Polonya Anayasası’nın Türkiye Cumhuriyeti’nin 1924 yılında kabul ettiği anayasaya olan etkileri zaman zaman tartışılmıştır. Bu bildiride ise Polonya’nın daha az bilinen 1919 yılında kabul ettiği ve Küçük Anayasa olarak da adlandırılan anayasası üzerinde durulacaktır. Dolayısıyla bildirinin amacı, Polonya’daki Küçük Anayasa ve sonrasındaki dönemin Türkiye Devleti’ni kuran 1921 Teşkilât-ı Esâsîye Kanunu’nu kabul eden irade tarafından bilinip bilinmediğini ortaya koymaktır.

Poland, which took very important steps in the context of the constitutional movements in Europe and remained under German control for most of the First World War, gained independence with the surrender of Germany and again entered into some constitutional activities while on the way to becoming a new state. This characteristic attitude of Poland has been brought to the agenda in our country on various occasions. For example, the effects of the Polish Constitution, adopted in 1921, on the constitution adopted by the Republic of Turkey in 1924 have been discussed from time to time. In this paper, the lesser known constitution of Poland, which was accepted in 1919 and also called the Small Constitution, will be emphasized. Therefore, the purpose of the paper is to reveal whether the Small Constitution in Poland and the subsequent period were known by the will that accepted Turkish Constitution of 1921, which established the Turkish State.