Jigsaw ve öğrenci takımları başarı bölümleri yöntemlerinin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarına ve akademik başarılarına etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Aşkın Baydar

Danışman: Ufuk Şimşek

Özet:

İşbirlikli öğrenme yöntemlerinden jigsaw ve öğrenci takımları başarı bölümlerinin (ÖTBB) karşılaştırıldığı bu çalışmanın amacı, bu iki yöntemin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarına ve akademik başarılarına etkisini ölçmektir.Araştırmanın çalışma grubunu 2012-2013 akademik yılında Artvin Çoruh Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Eğitimi Anabilim Dalı, ikinci sınıfta okuyan 40 öğrenci oluşturmaktadır. Nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı araştırmanın nitel bölümüne ise her iki gruptan toplam 10 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmanın nicel bölümünde veri toplama aracı olarak öğretmen adaylarının akademik başarılarını ölçmek üzere araştırmacı tarafından geliştirilen Akademik Başarı Testi (ABT) ve epistemolojik inançlarını ölçmek için Schommer tarafından geliştirilen, Deryakulu ve Büyüköztürk tarafından Türkçeye çevrilerek uyarlanan Epistemolojik İnanç Ölçeği (EİÖ); nitel bölümünde ise yarı yapılandırılmış sorulardan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen nicel veriler bağımsız gruplar t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılarak; nitel veriler ise tematik kodlama ile ayrıştırılıp tablolaştırılarak değerlendirilmiştir. Yapılan analizlerin sonucunda jigsaw yönteminin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının epistemolojik inançları üstünde, ölçülen üç boyutta da, yani "öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inanç", "öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğuna inanç" ve "tek bir doğrunun var olduğuna inanç" boyutlarında ÖTBB yöntemine göre daha etkili olduğu görülmektedir. Analiz sonuçları ÖTBB'nin de öğretmen adaylarının akademik başarıları üstünde jigsawa göre daha etkili olduğunu göstermektedir. Araştırmanın nitel bulguları da nicel bulgularını destekler niteliktedir. Jigsaw grubundaki katılımcıların yarı yapılandırılmış görüşme sorularına verdikleri yanıtlar epistemolojik inançlarının ÖTBB grubundaki katılımcılara göre daha sofistike oduğunu gösterirken ÖTBB grubundaki katılımcıların yanıtları da işbirlikli çalışmalar boyunca başarıya jigsaw grubundaki katılımcılara göre daha çok güdülendiklerini göstermektedir. Araştırmanın nitel bulguları ayrıca her iki yöntemin uygulanış biçimi ve genel olarak işbirlikli yöntemlerin özellikleri hakkında öğrencilerin verdiği dönütleri ve gelecekteki uygulamalara yönelik önerileri içermektedir.