Maclura pomifera bitkisinden elde edilen osajin maddesinin ratlarda çekal ligasyon-punksiyon yöntemi ile indüklenen sepsis modeli üzerine etkilerinin incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MOHAMMAD ALHILAL

Danışman: Mesut Bünyami Halıcı

Özet:

Amaç: Oksidatif stresin sepsisle ilişkili organların hasarına karıştığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla, oksidatif stresi hedef almak, sepsis yönetiminde umut verici bir tedavi sağlayabilir. Son çalışmalar, Maclura pomifera'nın flavonoidler gibi antioksidanlar ve anti-enflamatuar ajanlar içerdiğini göstermiştir. Bu çalışmada, Maclura pomifera'dan izole edilen osajin (OSJ) flavonoidinin erkek ratlarda sepsis ile oluşturulan karaciğer hasarı üzerine etkileri incelenmiştir.

Materyal ve Metot: OSJ, kromatografik yöntemler kullanılarak Maclura pomifera'nın meyvesinden ayrıştırıldı ve saflaştırıldı. Çekal ligasyon-punksiyon (CLP) tekniği uygulanarak ratlarda sepsis oluşturuldu. Bu deneyde kullanılan toplam 30 sağlıklı erkek Sprague Dawley ratı 5 gruba ayrıldı. Sham grubu, sepsis grubu, OSJ 150 grubu, OSJ 300 grubu ve referans (REF) grubu. Oksidatif stresi tespit etmek için karaciğer dokusunda lipid peroksidasyonu (LPO), glutatyon (GSH), süperoksit dismutaz (SOD) ve katalaz (KAT) parametreleri ölçüldü. Dokularda oluşan hasarı gözlemlemek için histopatolojik incelemeler yapıldı. İnflamasyon ve programlanmış hücre ölümünü (Apoptoz) değerlendirmek için immühistokimyasal olarak karaciğer dokusunda interlökin-33 (IL-33) ve kaspaz-3 ekspresyonları değerlendirildi.

Bulgular: Sham grubuna kıyasla sepsis grubunda LPO seviyesinde ve KAT aktivitesinde anlamlı bir artış (P<0.001) ve GSH seviyesinde ve SOD aktivitesinde anlamlı bir düşüş (P<0.001)  tespit edildi. Karaciğer dokuları immunhistokimyasal ve histopatolojik olarak incelendiğinde, şiddetli düzeyde kaspaz-3 ve IL-33 ekspresyonları, hepatositlerde şiddetli mononükler hücre infiltrasyonu, dejenerasyon ve nekroz görüldü. Sepsis grubuna kıyasla OSJ 150 ve OSJ 300 gruplarında LPO seviyelerinin ve KAT aktivitelerinin anlamlı bir şekilde (P<0.001) azaldığı ve GSH seviyelerinin ve SOD aktivitelerinin anlamlı bir şekilde arttığı (P<0.001) gözlendi. Onlara ek olarak, OSJ'in uygulanması histopatolojik ve immunhistokimyasal incelemelerde doku hasarı engellediği gözlendi.

Sonuç: Maclura pomifera'dan izole edilen OSJ, oksidatif stresi baskılayarak sepsis sırasında oluşan karaciğer hasarını önemli ölçüde engellediği belirlendi.