Sıçanlarda oluşturulan depresyon modelinde ve tedavisinde elektro-kimyasal indüksiyonla farklı beyin bölgelerinde oluşturulan glutamat düzey değişiminin hastalık parametrelerine etkileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Kemal Alp NALCI

Danışman: Ahmet Hacımüftüoğlu

Özet:

Amaç: Bu çalışmada, depresyonla ilişkisi kanıtlanmış glutamat nörotransmitterinin, in-vivo voltametri mikroelektrotları ile derin beyin stimülasyonu ve KCl uygulanmaları ile ilişkisini ortaya koyarak, endojen glutamat geri alım sürelerindeki değişikliklerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Metot: Kronik öngörülemeyen stres modeli ile deney hayvanlarına 30 gün süreyle çeşitli stresörler uygulanarak depresyon oluşturulmuştur. Stresör uygulamasının 21. gününde rastgele kontrol, depresyon, essitalopram ve seftriakson olarak 4 gruba ayrılan deney hayvanlarının 2 grubuna 20 gün süreyle essitalopram ve seftriakson tedavisi uygulanmıştır. Davranış testleri yapılmıştır. Deney sonunda DS ve CA bölgelerine derin beyin stimülasyonu ve KCl uygulamaları yapılmıştır. Depresyonla ilişkilendirilen DS ve CA beyin bölgelerinde in vivo voltametri tekniğiyle indüklenen endojen glutamat geri alım hızları ölçülmüştür. Bulgular: İn vivo voltametrik çalışmalarda, DS bölgesinde derin beyin stimülasyonu uygulanan essitalopram grubu depresyon grubuna kıyasla glutamat geri alım süresini kısaltmış kontrole yaklaştırmıştır. DS bölgesinde KCl uygulanan seftriakson grubunda depresyona kıyasla glutamat geri alım süresinde azalma görüldü. CA3 bölgesinde KCl uygulaması sonucu seftriakson grubu depresyona göre glutamat geri alım süresini kısalttı. CA3 bölgesinde derin beyin stimülasyonu uygulanan seftriakson grubunda depresyona kıyasla glutamat geri alım süresinde hızlanma görülmüştür. Sonuç: Depresyon tedavisinde kullanılan derin beyin stimülasyonunun ve bizim uyguladığımız düşük doz KCl'nin DS ve CA3 bölgelerinde glutamat ile ilişkisi ortaya konmuştur. Buna göre, derin beyin stimülasyonu ve KCl uygulamaları istatistiksel olarak anlamlı şekilde DS bölgesinde endojen glutamat geri alınım sürelerini kısaltmış ancak CA3 bölgesinde endojen glutamat geri alınım sürelerini etkileyememiştir. Derin beyin stimülasyonunun DS bölgesinden uygulanmasının depresyon açısından daha uygun anatomik bölge olabileceği ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler: Derin beyin stimülasyonu, depresyon, glutamat, KCl.