Eğitim Aile Sağlığı Merkezine Başvuran Hipertansiyon Hastalarının İlaç ve Hastalık Bilgi Düzeyi İle Tedaviye Uyumunun Karşılaştırılması


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEHMET DEMİR

Danışman: Suat Sincan, Mehmet Demir

Özet:

Eğitim Aile Sağlığı Merkezine Başvuran Hipertansiyon Hastalarının İlaç Ve

Hastalık Bilgi Düzeyi İle Tedaviye Uyumunun Karşılaştırılması


Amaç: Araştırmamızda hipertansiyon hastalarının kan basıncı düzeylerinin

önemli bir belirleyicisi olan tedavi uyumunun, hastaların hastalık ve ilaç bilgi

düzeyleri ile ilişkisini araştırmak amaçlanmıştır.


Gereç ve Yöntem: Bu araştırma Ocak-Şubat 2021 tarihleri arasında Atatürk

Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı’na bağlı Saltuklu Eğitim Tipi

Aile Sağlığı Merkezine ait iki aile hekimliği biriminde yürütüldü. Çalışmaya

polikliniğe başvuran dâhil edilme kriterlerini karşılayan 240 hasta katıldı. Araştırmaya

katılanlara Sosyodemografik Özellikler Formu, İlaç Bilgi Düzeyi Anketi (İBDA),

Hipertansiyon Bilgi Düzeyi Ölçeği (HİB-DÖ) ve Hill-Bone Hipertansiyon Tedavisine

Uyum Ölçeği (HBHTUÖ) yüz yüze görüşme tekniği ile uygulandı. Veriler, SPSS 22,0

paket programında değerlendirildi. Araştırmada hastaların sosyo-demografik ve

hastalığa ilişkin özelliklerinin dağılımın incelenmesinde; tanımlayıcı istatistiksel

yöntemler (ortalama, standart sapma, medyan, sayı, yüzde) kullanıldı. İstatistiksel

anlamlılık sınır değeri p<0,05 olarak kabul edildi.


Bulgular: Çalışmaya 131’i (%56,4) kadın, 109’u (%45,4) erkek olmak üzere

toplam 240 kişi katıldı. Katılımcıların yaş ortalaması 61,05±12,67 ve HT hastalık

süresi 9,8±7,27 yıl olarak bulundu. Eğitim durumlarına bakıldığında 163’ü (%67,9)

ilkokul mezunu, çalışma durumlarına bakıldığında ise 143’ü (%59,6) çalışmamakta

idi. Katılımcılar tarafından HBHTUÖ puanlamasında en düşük 0, en yüksek 17 puan

alındı ve puan ortalaması 4.12 ±3,023 olarak bulundu. İlkokul mezunu katılımcıların

İBDA puanı ile lise ve yüksekokul mezunu katılımcıların İBDA puanı arasında

istatistiksel olarak anlamlı fark mevcuttu (p=0.001). Katılımcıların HİB-DÖ puanı ile

eğitim durumu ve çalışma durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki tespit

edildi (p=0.05). Katılımcıların yaşları ile İBDA, HBHTUÖ, HİB-DÖ puanları

karşılaştırıldığında negatif yönde düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki


viii


bulundu. Katılımcıların HBHTUÖ puanları ile İBDA puanları karşılaştırıldığında

negatif yönde düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu. Katılımcıların

HİB-DÖ puanları ile İBDA puanları karşılaştırıldığında pozitif yönde orta düzeyde

istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu.


Sonuç: Çalışmamızda katılımcıların ilaç bilgi düzeyleri arttıkça tedaviye

uyumlarının arttığı, hastalığını ve ilaçlarını bilme düzeylerinin korele olduğu saptandı.

Katılımcılar yaşlara göre değerlendirildiğinde yaşları arttıkça ilaç ve hastalık bilgi

düzeyinin azaldığı ancak tedaviye uyumlarının arttığı bulundu. Çalışmamızın

sonuçları, HT hastalarının kullandıkları ilaçlar hakkındaki bilgi düzeylerinin tedaviye

uyumlarını etkilediğini göstermektedir. Tedaviye uyumu arttırmak için HT hastalarına

hastalığının süreci, tedavisi, izlemi ve yaşam tarzı değişiklikleri konusunda daha fazla

bilgilendirici eğitimlerin düzenlenmesi yararlı olabilir.

Anahtar Kelimeler: : Hipertansiyon, ilaç, tedaviye uyum