Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MEHMET DEMİR
Danışman: Suat Sincan, Mehmet Demir
Özet:
Eğitim Aile Sağlığı Merkezine Başvuran Hipertansiyon Hastalarının İlaç Ve
Hastalık Bilgi Düzeyi İle Tedaviye Uyumunun Karşılaştırılması
Amaç: Araştırmamızda hipertansiyon hastalarının kan basıncı düzeylerinin
önemli bir belirleyicisi olan tedavi uyumunun, hastaların hastalık ve ilaç bilgi
düzeyleri ile ilişkisini araştırmak amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu araştırma Ocak-Şubat 2021 tarihleri arasında Atatürk
Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı’na bağlı Saltuklu Eğitim Tipi
Aile Sağlığı Merkezine ait iki aile hekimliği biriminde yürütüldü. Çalışmaya
polikliniğe başvuran dâhil edilme kriterlerini karşılayan 240 hasta katıldı. Araştırmaya
katılanlara Sosyodemografik Özellikler Formu, İlaç Bilgi Düzeyi Anketi (İBDA),
Hipertansiyon Bilgi Düzeyi Ölçeği (HİB-DÖ) ve Hill-Bone Hipertansiyon Tedavisine
Uyum Ölçeği (HBHTUÖ) yüz yüze görüşme tekniği ile uygulandı. Veriler, SPSS 22,0
paket programında değerlendirildi. Araştırmada hastaların sosyo-demografik ve
hastalığa ilişkin özelliklerinin dağılımın incelenmesinde; tanımlayıcı istatistiksel
yöntemler (ortalama, standart sapma, medyan, sayı, yüzde) kullanıldı. İstatistiksel
anlamlılık sınır değeri p<0,05 olarak kabul edildi.
Bulgular: Çalışmaya 131’i (%56,4) kadın, 109’u (%45,4) erkek olmak üzere
toplam 240 kişi katıldı. Katılımcıların yaş ortalaması 61,05±12,67 ve HT hastalık
süresi 9,8±7,27 yıl olarak bulundu. Eğitim durumlarına bakıldığında 163’ü (%67,9)
ilkokul mezunu, çalışma durumlarına bakıldığında ise 143’ü (%59,6) çalışmamakta
idi. Katılımcılar tarafından HBHTUÖ puanlamasında en düşük 0, en yüksek 17 puan
alındı ve puan ortalaması 4.12 ±3,023 olarak bulundu. İlkokul mezunu katılımcıların
İBDA puanı ile lise ve yüksekokul mezunu katılımcıların İBDA puanı arasında
istatistiksel olarak anlamlı fark mevcuttu (p=0.001). Katılımcıların HİB-DÖ puanı ile
eğitim durumu ve çalışma durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki tespit
edildi (p=0.05). Katılımcıların yaşları ile İBDA, HBHTUÖ, HİB-DÖ puanları
karşılaştırıldığında negatif yönde düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki
viii
bulundu. Katılımcıların HBHTUÖ puanları ile İBDA puanları karşılaştırıldığında
negatif yönde düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu. Katılımcıların
HİB-DÖ puanları ile İBDA puanları karşılaştırıldığında pozitif yönde orta düzeyde
istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu.
Sonuç: Çalışmamızda katılımcıların ilaç bilgi düzeyleri arttıkça tedaviye
uyumlarının arttığı, hastalığını ve ilaçlarını bilme düzeylerinin korele olduğu saptandı.
Katılımcılar yaşlara göre değerlendirildiğinde yaşları arttıkça ilaç ve hastalık bilgi
düzeyinin azaldığı ancak tedaviye uyumlarının arttığı bulundu. Çalışmamızın
sonuçları, HT hastalarının kullandıkları ilaçlar hakkındaki bilgi düzeylerinin tedaviye
uyumlarını etkilediğini göstermektedir. Tedaviye uyumu arttırmak için HT hastalarına
hastalığının süreci, tedavisi, izlemi ve yaşam tarzı değişiklikleri konusunda daha fazla
bilgilendirici eğitimlerin düzenlenmesi yararlı olabilir.
Anahtar Kelimeler: : Hipertansiyon, ilaç, tedaviye uyum