Mahrem mekan olarak bellek ve çekmece İmgesi


Tezin Türü: Sanatta Yeterlik

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Müsebbih FINDIK TÜTÜN

Danışman: Fevziye Eyigör Pelikoğlu

Özet:

Her bellek sınırları ve kapsamı dâhilinde kendisine özgüdür ve kendine özel olanı muhafaza eden bir mahfazadır. Saklamaya değer olanı,  aç(ıl)maya, kapat(ıl)maya dair kullanılışlı olanı çağrıştıran mahrem bir alandır. İçindekilerin kime ait olduğu, ne olduğu,  niçin önem arzettiği, nasıl oluştuğu, nerede deneyimlendiği, ne zaman gerçekleştiği bilgisini barındırır. Edinilmiş bilgiyi diğerleri için belgeleme gereksinimi duyan araçsal akıl ile yöneldiği/benimsediği nesnesi birbiri için özdeşlik arz ederler. Böylelikle,  sanatçının ‘ben’i, sergi mekânı ve müze arşivi, birer keşfedilesi mahrem mekân olarak değerlendirilebilir olmaktadır.  

İşlevi ve konumları gereği çekmeceler de bir nevi bilgi deposu, birer mahrem mekândır. Sanatsal ifade yönünden hem zamanı hem mekânı temsilen bellek niteliği kazanmış nesneleri barındırdığı varsayılabilir; açık / kapalı oluşuna göre içindekilerinin görünebilirliği, kişiye özel mekânda aldığı konuma göre yaşama dair kanıtları barındırabilirliği, birbirine geçişli zaman-mekana seyyariyet kazandırabilirliği ve bunlar sayesinde mahrem(iyet) olgusunu tanı(m)layıcı oluşu ile büyük bir önem arzeder.

Bu tez çalışmasında, toplumsal öznelerin cinsiyet rolleri gereği işlev kazandırdığı    ‘mahremiyet’ alanı olarak ‘çekmece imgesi’ ile toplumsal belleği simgeleyen ve/veya potansiyelini oluşturan sanat nesnelerine öznel bakışın, saklamaktan korumaya, geçmiş ile geleceği şimdiki zamanda yitirmeyi göze alışa ve kendini kavrayışa yönelten çoklu bakışa dönüşümü arzulanmış/vurgulanmıştır.