Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Semra DOĞAN
Danışman: Fevziye Eyigör Pelikoğlu
Özet:
Tarihsel süreçte üretici güçler ve üretim ilişkileri
açısından sanatçı ve sanat alımlayıcısı / iktidar rollerinin birbirlerine göre
uyum, çatışma ve karşı duruşları sanat eserine uygulanan sansür ölçütünde
görünürlülük kazanmaktadır. `Sansür?ün varlığının neden-sonuç ilişkilerini
kurduğumuzda, Rönesans dönemine değin sanat, iktidara tabi bir araç iken, Rönesanstan
19.Yüzyıla değin süreçte, iktidarların teamüllerinin toplumun hafızasına
yerleştirilmesi aşamasındadır. 19.yüzyıldan 20.yüzyıl ortalarına değin sanat
yapıtlarına sansürün uygulanımını, iktidarın tahakkümü, sanatçının tahrik edimi
ve alımlayıcının tahammülü açısından artış gösterir. 1960’lı yıllardan
günümüze, özel hayata müdahale, isyan, protesto ve propaganda gibi başkaldırı
niteliğine sahip yapıtlar ve tepkisel davranışlar içeren eylemler olarak
karşımıza çıkan `SANAT?, iktidarın tahakkümünün şiddete, şiddetin toplum-birey
bazında tahammülsüzlüğe ve itaatsizliğe dair bir alanı işgal etmeye başladığı
anlaşılmaktadır. Söz konusu değerlendirmeleri içeren `Sanatta Sansür? konusu,
etki-tepki mekanizması olarak incelenmesi zorunlu bir alan olarak önem arz etmektedir.
Postmodern kuramcılar ve eleştirmenlerin kimlik, otorite, şiddet, propaganda,
sivil itaatsizlik, pornografi, protesto, kötülük, vb. başlıklar altında ele
aldıkları durum değerlendirmeleri günümüz sanatına doğrudan yön veren metinler
olarak karşımıza çıkmaktadır. Kendileri birer otoriteye dönüşmüş sanatçı, sanat
alımlayıcısı ve siyasi otorite?nin tepkisinin ne olduğunun incelendiği bir
kapsam; günümüz sanatındaki `minör politika?ları, güçlenmiş iktidar modellerini
ve muhalefet cemaatlerinin seslerini genel geçer bir dil olarak anlamlandırmaya
olanak sağlamaktadır.