Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ŞEYMA FIRAT
Danışman: Önder Çalmaşur
Özet:
Amaç:
Bu çalışma, 2019-2020 yıllarında nisan-eylül ayları arasında C. septempunctata L. ve H. variegata Goeze türlerinin biyolojik
dönemlerini ve afitler üzerindeki beslenme performanslarını belirleyebilmek amacıyla
yapılmıştır.
Yöntem:
Çalışmada C. septempunctata ve H. variegata ile 5 afit türü (Dysaphis devecta Walker, Hyperomyzus pallidus Hille Ris Lambers, Brachycaudus helichrysi Kaltenbach, Brachycaudus divaricatae Shaposhnikov, Chaitophorus populeti Panzer,
kullanılmıştır. Predatörlerin larva dönemleri tespit edilerek her bir larva
döneminde tükettiği afit sayıları ve ergin böceklerin 1 ve 24 saatlik tüketim
performansları belirlenmiştir.
Bulgular:
C. septempunctata’nın ergin dönemlerinde 5 afit üzerinde bir
saatlik ve yirmi dört saatlik tüketimleri sırası ile (10,55; 13,22; 12,77;
10,00; 6,77) ve (67,22; 64,77; 61,88; 56,22; 48,44) adet olarak bulunmuştur. Aynı
periot içerisinde H. variegata’nın
tüketim değerleri de sırasıyla (15,66; 5,11;
7,88; 6,44; 3,88) ve (39,00; 47,00; 42,33; 53,66; 24,88) olarak belirlenmiştir.
Çalışmada H. pallidus ile beslenen C. septempunctata larvalarının 28°C
sıcaklıkta ve %75 nemde 3 tekerürlü olarak yapılan denemelerde birinci, ikinci,
üçüncü ve dördüncü larva dönemlerinin süresi sırası ile 2, 2,33, 3,33 ve 5 gün
olarak tespit edilmiştir. Larva dönemlerinde tükettikleri afit sayıları sırası
ise 5,77±2,86; 52,55±10,54; 122,66±25;52, 330,44±86,90 adet olarak belirlenmiştir.
Böceğin pupa dönemi 5,33 gün, yumurta gelişim süresi ise 4,6 gün olarak tespit
edilmiştir. H. variegata larva
dönemleri sırası ile 2; 1,6; 1,6 ve 4,3 gün olarak tespit edilmiştir. Larva
sürecinde tüketilen yaprak biti sayısı ise sırasıyla 2,77±2,33; 31,11±7,97;
100,00±47,52; 248,11±31,97 olarak tespit edilmiştir. Pupa dönemi 5 gün, yumurta
gelişim süresi ise 2,33 gün olarak belirlenmiştir.
Sonuç: C. septempunctata
ve H. variegatanın çalışmada
kullanılan 5 afit türünde hem larva hem de ergin dönemlerinde başarılı bir etki
gösterdiği bulunmuştur.