Akademik Veri Yönetim Sistemi
Biorganic and Medicinal Chemistry Reports, cilt.2, ss.15-23, 2019 (Hakemli Dergi)
Amaç: Bu çalışmada, tamsulosin, silodosin ve solifenasin süksinatın tekli ve
eşzamanlı olarak farklı ortamlarda miktar tayini için yeni analitik yöntemlerin
geliştirilmesi ve ayrıca tamsulosin, silodosin ve solifenasin süksinatın oral
yoldan kronik olarak uygulandığı ratların metabolom profillerinin çıkarılması
amaçlandı.
Materyal ve Metot: %1.0 TFA çözeltisi ile
hazırlanan her üç etkin madde çözeltileri UV-Görünür Bölge, 1D-Türev ve 2D-Türev Spektroskopi yöntemleriyle
spektrumları alındı ve absorbansları okundu. HPLC yönteminde ise hareketli
fazla hazırlanan numuneler 10.0
mM amonyum format tamponu (pH: 4): asetonitril: metanolden (55:32.5:12.5 h/h/h)
oluşan hareketli faz, C18 kolon, 30 ° C, 1 mL/dk akış hızı ve 210 nm dalga boyu
kullanılarak analiz edildi. Geliştirilen dört yöntemin geçerlilik testleri yapıldı ve yöntemler ticari
farmasötik preparatlara uygulandı. Ayrıca üç maddenin plazmadan ekstraksiyonu
için yeni bir prosedür geliştirildi. Metabolomiks çalışmasında, alınan rat plazma örneklerinden elde
edilen ekstraktlar hareketli faz içerisinde çözüldükten sonra LC/QTOF-MS cihazı
ile pozitif iyon modunda analiz edildi. Analiz sonuçları çoklu değişkenli veri
analiz yöntemleri kullanılarak değerlendirildi.
Bulgular: Geliştirdiğimiz yöntemler üç etken maddenin gerçek numunelere
uygulandığında %93.2-103.2 arasında geri kazanım elde edildi. Yöntemlerin
güniçi ve günler arası kesinlik ve doğruluk değerleri %8’den düşük bulundu.
Plazma katım yapılan etken maddelerin önerilen ekstraksiyon prosedürüyle geri
kazanımı silodosin, tamsulosin ve solifenasin için sırası ile %92.9-99.4,
93.9-100.4 ve 93.1-98.1’dir. LC/QTOF-MS
ile analiz edilen üç ilacın uygulandığı grupların sonuçları kontrol grupları
karşılaştırıldı ve istatistiksel olarak silodosin, tamsulosin ve solifenasin
süksinat grupları için sırasıyla anlamlı 41, 35 ve 43 tane metabolit tespit
edilip tanımlandı ve metabolitlerin ilişkili olduğu yolaklar analiz edildiğinde
gliserofosfolipid, araşidonik asit, sfingolipid, glutamat, retinol, tiamin
metabolizması ve aminoaçil-tRNA biyosenteziyle anlamlı derecede ilişkili olduğu
görüldü.
Sonuç: Geliştirilip geçerlilik testleri
yapılan yöntemlerle üç etken maddenin piyasada mevcut farmasötik preparatlarda
ve katım yapılan plazmada miktar tayinleri yapıldı. Çalışma sonucunda, analitik
yöntemlerin kalite kontrol çalışmalarında ve önerilen ekstraksiyon prosedürünün
ise klinik çalışmalarında başarıyla uygulanabileceği sonucuna varıldı. Metabolomiks
çalışmasında her madde için tanımlanan metabolitlerin ve rat metabolizmasında gliserofosfolipid, araşidonik asit,
sfingolipid, glutamat, retinol, tiamin metabolizması ve aminoaçil-tRNA
biyosentezinde meydana gelen değişiklikler ileri dönemde yapılacak
araştırmalara yol göstereceği kanaatindeyiz.
Anahtar Kelimeler: Metabolomiks,
silodosin, solifenasin süksinat, tamsulosin, LC/QTOF-MS, validasyon.