Covid-19 Pandemisinde Karantina Sürecine Girmiş Kişilerin İnternet Haber Siteleri ve Sosyal Medyadaki İnfodemiye İlişkin Düşünceleri


Kebelek E., Yıldırım B.

Atatürk İletişim Dergisi, sa.22, ss.1-25, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu çalışmada, Covid-19 pandemi döneminde karantina sürecine girmiş kişilerin, pandemi ile ilgili olarak internet haber siteleri ve özellikle sosyal medya platformlarında yayımlanan bilgilerin doğru ve güvenirliliğine ilişkin tutumları incelenmiştir. Bir yılı aşkın süredir küresel çapta etkili olan Covid-19 pandemisi sürecinde, internet haber sitelerinde ve sosyal medya kanallarında yoğun ve kesintisiz bilgi paylaşımları yapılmakta; bu paylaşımların bazılarının doğruluğu kanıtlanabilirken, bazıları ise anonim kalmakta ve güvenilir bir kaynağa dayandırılamamaktadır. Salgının kendisi kadar önemli ve müdahale edilmesi gereken bir kavram olan infodemi (yanlış bilgi ve dezenformasyon salgını), özellikle internetin sağladığı kolaylıklar neticesinde küresel düzeyde bir halk sağlığı sorunu olarak ortaya çıkmıştır. İlgili literatürde, pandemiye ilişkin yayımlanan haberler ve sosyal medya paylaşımları üzerine analizler yapıldığı ve insanlarla pandemi sürecine ilişkin anket uygulamalarının gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Fakat karantina sürecine girmiş kişilerle gerçekleştirilen çalışmaların eksik oluşu, bu araştırmanın önemini oluşturmaktadır. Covid-19 pandemisi döneminde karantina sürecine giren insanların, internet haber siteleri ve özellikle sosyal medya üzerinden yayımlanan bilgilerin doğru ve güvenirliliğine ilişkin tutumlarını incelemeyi amaçlayan bu çalışmada, veri toplamak amacıyla yarı-yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmelere katılan kişiler, birbirinden farklı demografik özelliklere sahip, 5 kadın ve 5 erkek olmak üzere toplam 10 katılımcıdan oluşmaktadır. Gerçekleştirilen görüşmeler sonucunda katılımcıların çoğunluğu, karantina süreçlerinde internet kullanım oranlarının arttığını ve pandemiye ilişkin ‘felaket senaryolarının’ ise insanları korkutmak amaçlı çıkartıldığını düşündüğünü belirtmiştir. Yine katılımcıların önemli çoğunluğu, internet ve sosyal medyadan edindiği bilgiler çerçevesinde Covid-19 aşısına çok güvenmediğini ve aşı hakkında çıkan olumsuz söylentiler nedeniyle aşı olmak istemediğini ifade etmiştir.