Akademik Veri Yönetim Sistemi
Journal of History School, sa.38, ss.339-362, 2019 (Hakemli Dergi)
Osmanlı Devleti’nde 19. yüzyılın sonlarından itibaren kurulmaya başlayan spor kulüpleri,
1909 yılında Cemiyetler Kanunu ile birlikte resmiyet kazandı. Daha çok gayrimüslimler
tarafından kurulan kulüpler, etnik milliyetçilik ekseninde şekillendiler. Kurulan bu
kulüplerden biri de Maccabi Jimnastik Cemiyeti idi. Cemiyet, Avrupa’da gelişen
antisemitizm düşüncesine karşı Filistin’de ulusal bir Yahudi devleti kurma fikrini
benimseyen Siyonizm’in önemli destekçilerinden oldu. “Diaspora Yahudisi”nden hem
fiziksel görünüş hem de değer yargıları bakımından farklı “yeni bir Yahudi” oluşturmayı
hedefleyen Cemiyet, bu düşüncesini gerçekleştirmek için spor faaliyetlerini seçti.
Milliyetçilik fikrinin gelişmesine paralel olarak ortak bir dil, tarih ve kültür oluşturmak
isteyen Cemiyet, ilk faaliyetlerine İstanbul’da başladı. Kısa sürede dünyanın pek çok
yerinde şubeler açan Cemiyet, Osmanlı coğrafyasındaki genişlemesine de devam etti.
Bu çalışmanın amacı, ulus-kimlik oluşumunda önemli bir yere sahip olan sporun, Siyonist
düşüncelerle örtüşen çizgideki faaliyetleri bağlamında kurulan Maccabi Jimnastik
Cemiyetinin İstanbul’daki faaliyetleri hakkında bilgi vermektir. Bu doğrultuda çalışmada,
konuyla ilgili arşiv kayıtları ile yerli ve yabancı kaynaklar gözden geçirilerek Maccabi
Jimnastik Cemiyetinin amacı, kuruluşu, teşkilatlanması ve çalışmaları hakkında
değerlendirilmelerde bulunulmuştur.
Sports clubs, which started to be established in the Ottoman Empire since the end of the
19th century, became official in 1909 with the Association Law. The clubs, mostly
founded by non-Muslims, were shaped on the axis of ethnic nationalism. One of these
clubs was Maccabi Gymnastics Society. The association was a key supporter of Zionism,
which adopted the idea of establishing a national Jewish state in Palestine against the idea
of developing anti-Semitism in Europe. The Society, which aims to create a different and
‘new Jew’ from both the physical appearance and the value judgments of ‘the Diaspora
Jew’, chose the sports activities to realize this thought. In line with the development of
the idea of nationalism, the Society, which wanted to create a common language, history
and culture, started its first activities in Istanbul. In a short period of time, the Association
opened branches in many parts of the world and continued its expansion in the Ottoman
geography.
The aim of this study is to give information about the activities of Sports, which has an
important place in the formation of nation-identity, in the context of the activities in line
with the Zionist ideas in Istanbul. In this respect, the aim, establishment, organization and
studies of Maccabi Gymnastics Society were evaluated in the study by reviewing the
archive records, local and foreign sources.