Erzurum ilinde süt sığırları ve risk grubu insanlarda mycobacterium avium subspecies paratuberculosis'in izolasyonu ve MİRU-VNTR yöntemiyle genotiplendirilmesi


Creative Commons License

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanlığı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: YASEMİN ERDOĞAN

Danışman: Hakan Uslu

Özet:

Amaç: Bu çalışmada, Erzurum yöresindeki hayvancılık işletmelerinde bulunan süt sığırlarında ve bu hayvanlarla yakın teması olan kişilerde Paratüberkülozis hastalığının etkeni olan Mycobacterium avium subspecies paratuberculosis varlığının saptanması amaçlanmıştır. Bu etkenin zamanda insanlara bu yolla bulaşın söz konusu olup olmadığı ve bulaş söz konusu olması durumunda etkenin genetik kimliğinin ortaya konması ile insan ve hayvanlarda M. avium subsp. paratuberculosis'ın genetik yakınlığı araştırılmıştır. Materyal ve Metot: Tez çalışmasının materyalini; Erzurum ilinde bulunan 24 aydan büyük, 420 adet ineğe ait defibrine kan, dışkı ve kan serumu numuneleri ile bu ineklerin bakıcıları veya bu hayvanlara ait ürünleri tüketen risk grubundaki 210 kişinin defibrine kan numuneleri oluşturdu. Sığır serumlarındaki antikor sevileri ELISA metodu ile tespit edildi. (Idexx Paratuberculosis Screening Ab Test) Real Time PCR yöntemi ile seropozitif tespit edilen inek ve insanlardan alınan defibrine kan örneklerinde IS900,Amplicon F57,Amplicon IV 0865 primer ve problar ile Mycobacterium avium subspecies paratuberculosis (MAP) DNA' sı araştırıldı. Seropozitif tespit edilen 24 adet ineğe ait dışkı örneklerinden MAP izolasyonu için mikrobiyolojik ekim yapıldı. Ayrıca real time PCR pozitif 7 kişiye ait kan örneklerinin Buffy-Coatları çıkarılarak mikrobiyolojik ekim yapıldı. Besiyerlerede MAP etkeni izole edilen insan ve hayvan örnekleri ekstraksiyon işlemine tabi tutularak DNA'ları elde edildi. Elde edilen MAP DNA'ların MIRU-VNTR ile tekrar sayılarına bakıldı. Bulgular: 420 adet ineğin %5.7'si (n=24) seropozitif sonuç alındı. 220 adet insan kan numunesinden %3.3'ü (n=7) PCR pozitif olarak teşhis edildi. Seropozitif hayvan (n=6) ve PCR pozitif insan (n=7) numunelerinden toplam 13 adet MAP izole edildi. MIRU-VNTR yöntemi ile 6 farklı genotip tespit edildi. Sonuç: Yapılan bu çalışma ile hasta hayvanlarla yakın teması olan kişilerde MAP etkeni saptandı. İnsan ve ineklerde tespit edilen MAP etkenlerinin genetik yakınlığı belirlendi. Bu çalışmadan elde edilen veriler ve literatür bildirimi dikkate alındığında bu etkenin Crohn hastalığı veya Otoimmün hastalıklarla ilişkili olabileceği kanaatine varıldı.