ERZURUM TÜRKÜLERİNDEKİ KUŞ MOTİFLERİNİN EZGİ YÖNLENDİRMESİ ÜZERİNE BİR ÇÖZÜMLEME


Thesis Type: Doctorate

Institution Of The Thesis: Ataturk University, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Müzikoloji Anasanat Dalı, Turkey

Approval Date: 2024

Thesis Language: Turkish

Student: Orhan ALKAN

Supervisor: Yılmaz Kahyaoğlu

Abstract:

Amaç: Bu çalışma, Erzurum türkülerinde kullanılan kuş motiflerinin edebi, kültürel, mitolojik

ve dini-tasavvufi ifadelere müzikal olarak etkisini inceleyerek, bu motiflerin yerel özellikler ve

kültürel bağlam üzerindeki katkılarını anlamayı amaçlamaktadır.

Yöntem: Bu çalışmada, Erzurum türkülerinde yer alan kuş motifleri ezgi yönlendirmesi

açısından incelenmiştir. Araştırma sürecinde betimsel tarama modeli kullanılarak, Türk Halk

Müziği repertuvarındaki eserler ile konuya ilişkin literatür detaylı bir şekilde analiz edilmiştir.

Verilerin değerlendirilmesinde içerik analizi tekniği uygulanmış ve kuş motiflerinin edebi,

kültürel, mitolojik ve dini-tasavvufi anlamları ile müzikal işlevleri yorumlanmıştır.

Bulgular: Bu bölümde, kuş motifleri bulunan 41 Erzurum türküsünün edebi, kültürel, mitolojik

ve dini-tasavvufi bağlamlardaki işlevleri değerlendirilmiştir. Kuş motiflerinin ezgi

yönlendirmesindeki etkileri detaylı analizlerle incelenmiş ve bulgular yorumlanarak

sunulmuştur.

Sonuç: Bu çalışmada, Erzurum türkülerinde yer alan kuş motiflerinin edebi, kültürel, mitolojik

ve dini-tasavvufi anlamları, ezgisel ve ritmik yapılarıyla birlikte incelenmiştir. Bülbül, kumru,

güvercin ve turna motiflerinin ezgisel ifadeleri, kuşların doğadaki hareketleri ve sembolik

anlamlarını yansıtan karakteristik müzikal ögelere rastlanmıştır. Anka gibi mitolojik motifler

ise özellikle yeniden doğuş temasını yansıtan ezgisel yapılarla öne çıkmakta olup, anlam

zenginliğine katkıda bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kuş Motifleri, Ezgi Yönlendirmesi, Erzurum Türküleri, Semiyolojik

Çözümleme, Kültürel Anlam