Geleneksel Türk kültür ve inanç sisteminde yer alan fantastik figürlerin çağdaş Türk sanatına yansıması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Sanat Kuramı Ve Eleştiri Anasanat Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: YAĞMUR TOPAL

Danışman: Yunus Berkli

Özet:

Türk Mitolojisindeki fantastik figürlerin kökleri Türk Sanatının başlangıç noktası olan medeniyetler beşiği Orta Asya’ya dayanmaktadır. Değişim ve gelişim içerisinde, özgünlüğünü bozmadan günümüze kadar gelmeyi başaran ve Türk inanç sisteminin yansıması olan fantastik figürler Türk sanatında oldukça geniş kullanım alanına sahiptir. Bu özellikleri bakımından fantastik figürler arasında yaratma ilhamını veren Ak Ana, tabiatın ve tüm canlı varlıkların koruyucusu Umay Ana, bereket ve kuvvet sembolü ile ejder, İslami önemi dolayısıyla Burak ile özdeşleştirilen Tul-par, Allah’ın tecellisinin yansıması olan Anka, kılavuzumuz olan bozkurt ve ilginç fiziki özellikleri bakımından Tepegöz dikkat çekmektedir. Bu fantastik figürler En başta Mimari yapılar olmak üzere süsleme, koruma, bereket unsuru olarak sanatın her alanında çeşitli sembolik özelliklerle karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Fantastik, Kültür, Çağdaş Türk Sanatı, Yansıma