İlkokul Ders Kitaplarında Ataerkil İdeoloji


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Süheyla Tan

Danışman: Hüseyin Köse

Özet:

Kamu yükümlülükleri ve zorunlu eğitim ile ilköğretim, kitleler üzerinde belirleyici bir etkiye sahiptir. Milli benliği şekillendirilen ve cinsiyet kimliğini yeniden üreten örgün eğitimin temel araç ve yapıları, bu anlamda kültürel değerlerin de başlıca ekicisidir. Öte yandan, iyi organize edilmiş bir söylem taşıyıcısı olarak ders kitapları, toplumu ve aileleri, toplumun en küçük bileşenlerini ve rollerini analiz etmek için kullanılan bilgi kaynaklarından biridir. Bu çalışma; temelde ilkokul örgün eğitim dönemi için hazırlanmış Sosyal Bilgiler ve Türkçe ders kitaplarındaki ataerkil söylem biçimlerine odaklanarak, ataerkil ideolojiye yönelik bir eleştiri sunmayı ve milli kimliğin biçim ve kurgu inşası sürecini incelemeyi hedeflemektedir. Türkiye'de 2018-2019 eğitim ve öğretim yılı içerisinde kullanılan ilkokul Sosyal Bilgiler ve Türkçe ders kitaplarının seçildiği bu araştırma, cinsiyet kimliklerinin hangi çerçeve içinde tasarlandığını ve Türk aile yapısında bireylere hangi rollerin biçildiğini incelemektedir. Çalışmada, söz konusu ders kitaplarının yaydığı değer ideolojisinin tespitinde göstergebilimsel yöntemden yararlanılmıştır.