Türk Resminde Yeni Dışavurumculuk

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Alparslan BUDAK

Danışman: Fevziye Eyigör Pelikoğlu

Özet:

Sanat tarihçilerince adı konulmuş dönemi 1900’lü yılların başlarına denk gelse de Dışavurumculuk, birey merkezli bir bakış açısını esas alması itibariyle aslında kökenleri çok daha öncelere dayanan bir oluşumdur. Etkileri dünyada ve ülkemizde yoğun olarak hissedilmiş, günümüze değin sürmüştür. Dışavurumculuğun, 1945 sonrasında Soyut-Dışavurumculuk ve 1980’li yıllarda ‘Yeni’ ekini alarak Yeni Dışavurumculuk adı altında karşımıza çıkmasının neden-sonuç ilişkisini kurmak, aralarındaki benzerlik ve farklılıkları incelemek, uyarlama ve uygulama açısından dışavurumcu etkinliklerin dünyada ve ülkemizde algılanışını gözlemlemek ve tüm bunları genel kapsayıcı bir alan olarak Yeni Dışavurumcu Türk Resmini incelemek bu tez çalışmasının temel amacı olmuştur.

Modern sanatın öncü akımlarından biri olan Dışavurumculuk, 20.yüzyıl içerisindeki seyri göz önüne alındığında üç dönem olarak bölümlendirilse de, bireyin dolayısıyla, sanatçının kendisini ifade etme pratiği olarak tüm çağlara yayılabilmektedir. Dışavurumculuğun 20.yüzyıla özgü bir nitelik olduğu gerçeğinden yola çıkıldığında, modern dünyadaki değişim ve gelişimlere paralel olarak değişim/dönüşüm yaşaması ve tepkisel bir akım olarak ele alınması doğal karşılanır. Çünkü; tepki değişmeyen bir gerçekken, tepkiyi ortaya çıkaran şartlar ve nedenler sürekli değişmektedir.

 Bu belirlenmişliklerle birlikte, modern dünyanın bir parçası olma iddiasında olan ve bu iradeyi göstermeye çalışan ülkemizin içinde bulunduğu konumun yansıması olarak Dışavurumcu sanatın yeri ve önemini irdeleme arzusu duyulmuştur. Çağdaş Türk Resminin temel eğilimlerinden biri olan Dışavurumculuğun, Yeni Dışavurumculuk bağlamında uygulayıcısı olan sanatçılarımız üzerine yazılmış kaynakların batı sanatıyla kıyaslanamayacak kadar azlığı tez konusunun önemi ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, çalışmamızın sanatçı adaylarına bilimsel ve sanatsal katkı sağlaması umulmaktadır.