9.KBAM Sempozyumu: AFETLERDEN ÖĞRENDİKLERİMİZ / ÖĞRENEMEDİKLERİMİZ: CUMHURİYETİN YÜZÜNCÜ YILINDA MEKÂNSAL ARAŞTIRMALARIN VE PLANLAMANIN YERİ VE İŞLEVİ


Etkinlik Kategorisi: Bilimsel Kongre / Sempozyum Organizasyonu

Etkinlik Türü: Sempozyum

Etkinlik Organizasyonu Yılı: 2023

Özet:

Ulusal ve uluslararası gündemin hızla değiştiği bir dönemde artık daha iyi anlaşılan bir şey var ki, yaşanan her türlü değişim yapılı çevre ve mekân ile doğrudan ilişkilidir. Mekânsal araştırma ve tartışmaların yeterli düzeyde yapılmaması günümüz krizlerinin sebep ve sonuçlarını okumamızı zorlaştırırken; yapılan sınırlı sayıdaki bilimsel çalışma ise karar alma süreçlerinde ve uygulamada etkin bir şekilde değerlendirilmemektedir. Bununla birlikte, pek çok doğa olayının birer afet olarak yaşanması ve krizlere dönüşmesi; afet öncesi, sırası ve sonrası süreçlerin hatalı ya da eksik yönetilmesi gibi durumlar da geçmiş deneyimlerden yeterince ders alınmadığını göstermektedir. 2023 yılı başında, ulusal gündemin temel konuları arasında ülkemizde 2020 yılında başlayan küresel Covid-19 pandemisinin toplumsal ve ekonomik etkilerini atlatmak ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci yüzyılına başlamak üzere yapılan seçim hazırlıkları yer alıyordu. Eş zamanlı olarak On İkinci Kalkınma Planı’nın hazırlanması, ülke mekânsal stratejik planının yapılması ile 2024-2028 dönemine ait yeni bölge planlarının onaylanarak yürürlüğe girmesi süreçleri mekânsal politikalar kapsamında öne çıkan konular arasındaydı. Ancak 6 – 20 Şubat 2023 depremleri ile gündem çok keskin ve acı bir şekilde değişmiş, oldukça zayıf olan ulusal hafızamız da tazelenmiştir. Bir deprem ülkesi olan Türkiye’de sadece depremler değil pek çok doğa olayı uygulanan yanlış politikalar sonucu can yakıcı afetler olarak yaşanmaktadır. Son yıllarda özellikle sel, deprem, yangın ve çığ olayları sonucu ciddi düzeyde kayıplar yaşanmıştır. Risklerin göz ardı edilmesi ve krizlerin yönetilememe nedenleri ile nelerin yanlış yapıldığı ve nelerin eksik yapıldığı konuları ise çok uzun yıllardır tartışılmaktadır. Risk ve afet yönetimi alanında önemli bir kırılma noktası olarak görülen 1999 Marmara Depremleri’nin üzerinden neredeyse çeyrek asır geçmiş olmasına rağmen özellikle düzensiz kentleşme, mevzuat ile uyumsuzluk ve denetimsizlik, yönetilemeyen kurumlar ve krizler ile risk yönetimi kültürünün benimsenememiş olması konuları tekrar gözler önüne serilmiştir. Geçmişteki KBAM sempozyumlarında da tekrar tekrar ele alınmış olan bu konuları vurgulamanın ne kadar gerekli olduğu acı neticeler ile birlikte sıkça teyit edilmektedir. Özellikle mekânsal çalışmalar ve planlama meslek alanı açısından hala tartışılması gereken oldukça fazla konu olduğu ortadadır. Deneyimlenen süreç Türkiye’deki planlama sisteminin sadece afetlere dirençlilik açısından değil, tümüyle yeniden irdelenmesi gerektiğinin de altını çizmesi açısından önem kazanmaktadır. Bu kaygılarla 9. KBAM Sempozyumunun ana teması son dönemde yaşadığımız afetlerin krize dönüşmesi sürecinin mekânsal ve toplumsal nedenleri ve sonuçları ile kurumsal yapılanmanın, planlamanın ve mekânsal çalışmaların bu süreçlerdeki yerini ve önemini tartışmak üzere “Afetlerden Öğrendiklerimiz / Öğrenemediklerimiz: Cumhuriyetin Yüzüncü Yılında Mekânsal Araştırmaların ve Planlamanın Yeri ve İşlevi olarak belirlenmiştir. Bu ana tema altında; kurumsal bir işleyiş olan şehir ve bölge planlamanın yüz yıllık Türkiye Cumhuriyeti’nin kurumsal yapısı içerisinde kendisine nasıl bir yer bulduğu, hangi süreçlerden geçtiği, nelerin üstesinden geldiği / gelemediği ve yaşanan krizlerde planlamanın yaşadığı sorunların payının ne olduğu ve ikinci yüzyılda planlamanın geleceğinin ne olacağı konularının aşağıdaki başlıklar altında detaylı olarak ele alınması, bu çerçevede de Türkiye’de planlamanın yeniden kavramsallaştırılması ve yeni bir planlama sisteminin geliştirilmesi konularının tartışmaya açılması hedeflenmektedir: