Kırbaş A., Gönülalan Z., Gökalp G., Sayar E., Aslan N. E., Kökkaya S.
Kalkınma Ajansı, 2021 - 2023
TR72 bölgesinde kırsalda yaşayan bireylerin Sosyo-Ekonomik gelişimlerinin sağlanması, sürdürülebilir kırsal kalkınma anlayışıyla, aile işletmelerinin üretim kapasitesi ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesi, bölgedeki hayvan hastalıkları ile mücadele edilmesi, hayvanlardan insanlara, insanlardan hayvanlara geçen hastalıkların tespit-teşhis ve mücadelesi dolayısıyla insan ve hayvan sağlığının korunması, sağlıklı hayvan nüfusunun artırılması ve hayvancılık işletmelerinin karının artması ve kırsaldaki refahın artırılması amacıyla bu proje tasarlanmıştır. Yozgat bölgesinin hayvancılığında; yeni doğan hastalıkları, doğum sırasındaki yanlış uygulamalar, gebe kalamama nedenlerinin tespitinde yaşanan güçlükler, teknik bilgi yetersizliği, bölgedeki hastalıkların belirlenememesine bağlı oluşan ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Yozgat genelinde 183.536 sığır olmasına rağmen yılda sadece 67.377 buzağı doğmaktadır. Normal verilere göre buzağı kayıpları yılda %15-20 civarındadır. 2020 yılı suni tohumlama istatistiklerine göre 26,205 tohumlama yapılmış ve yaklaşık 13.105 adet buzağı kaybedilmiştir. 13.105 adet buzağının tedavi edilmesi hayvancılık adına toplamda 65.525.000 TL'nin tekrar üreticiye kazandırılmasıdır. Oluşturulması planlanan hayvan hastanesi ile belirtilen sorunlarla mücadele edilmesi için gerekli teknik altyapı Yozgat iline kazandırılacaktır. 2017 yılında kurulan ve şu anda 3. Sınıfa kadar öğrencilerin bulunduğu, 1. ve 2. Sınıfların Sorgun MYO'nda, 3. Sınıfların ise Merkez de bulunan eski tıp fakültesinde yapılan uygulama eğitimi, hayvan hastanesinde bulunan hemogram, sabit röntgen, biyokimya cihazları ile verilecek olan hizmetin geliştirilmesiyle hastalıklarla mücadele edilmesi için gerekli teknik altyapı oluşturulacaktır. Yozgat ta kurulması planlanan hayvan hastanesi tarzında bir alt yapı bulunmamaktadır. Fakültemizde bulunan 14 akademik personel ile yeni doğan bakımlarının uzman hekimlerin yönlendirmesiyle buzağı kayıplarının önlenmesi, profesyonel girişim isteyen cerrahi uygulamaların yapılması, gebe kalamama nedenlerinin belirlenmesinden sonra yapılacak tedaviler ile gebe kalma oranının artırılması, bölgedeki hastalıklarla mücadele gibi sorunlarda çözüm odaklı hizmetlerin verilmesi hedeflenmektedir. Hayvan hastanesi, üreticinin kayıplarının en aza indirilmesi, hastalıklardan korunmak için alınacak önlemler ile yapacağı bilinçli hayvancılık sayesinde, en az 150.000.000 TL' nin ilimizde kalarak sosyo-ekonomik anlamda üreticiye kar ettirecektir.
Türkiye' de sürü boyutlarının büyümesi, damızlık
üretim politikalarının değişmesi, son üründe kalite vurgusunun
öne çıkması ile hayvansal varlığın sağlık sorunlarına
yaklaşımlarının daha detaylı ele alınmasını gerekmektedir.
Yozgat' ta hayvan hastalıklarıyla mücadelede ihtiyaç duyulan
teknik ve bilimsel alt yapının oluşturulması, üretilen bilginin
toplum, meslek sahipleri ve öğrenciler ile paylaşılması, sürü
bazında üretim/kayıp dengesinin korunabilmesi, hayvancılığın
sürdürülebilirliği için gereken bilgi altyapısı tahsis edilerek
Yozgat hayvancılığı daha rekabetçi bir konuma getirilmesi,
sokak hayvanları ve doğal yaşamdaki canlılara verilecek sağlık
hizmetleri ile Yozgat prestijinin artması sağlanacaktır. Hayvan
sağlığı ve üretim alanlarında ileri araştırmalar yapılabilecek bir
tesis ilimize kalıcı olarak kazandırılmış olacaktır. Proje, Yozgat'
ta kırsal kalkınmayı desteklemek amacıyla hayvancılık
faaliyetlerindeki niteliğin artırılması, hayvan varlığının
korunması, hayvan sağlığının sürdürülebilirliği ve kayıpları ile
mücadele edilmesi diğer amaçlardır. Hayvan kayıplarının
engellenmesi amacıyla ihtiyaç duyulan klinik ekipmanlar ile
doğru teşhis ve tedavi belirlenirken, yoğun bakım ihtiyacının
duyulduğu durumlarda yoğun bakım ünitelerinde kontrollü
şartlarda hastalıkların sağaltımı mümkün olacaktır. Yozgat
yetiştiricileri için normal görülen ve kanıksanan yeni doğan
kayıplarının, yaşatılması mümkün olan hallerden olduğu
gösterilecek, üreticiler; bakım, besleme, ahır hijyeni konularında
bilinçlendirilecektir. Doğum esnasındaki yanlış uygulamalar
buzağılarda ve annelerinde bazı bozukluklara neden
olmaktadır. Üreticilere doğum esnasındaki uygulamalar
konusunda eğitim verilecektir. Yozgat ta sokak hayvanlarının
sağlığı nispeten kontrol altına alınarak taşıyabildikleri zoonoz
(en önemlileri, brusella, tüberküloz, şarbon ve kuduz gibi) ve
enfeksiyöz hastalıklar en aza indirgenecek ve toplum sağlığını
tehlikeye atan bu durum konusunda iyileşmeler sağlanacak
böylece toplum sağlığı ve psikolojisi üzerine olumlu etkiler
sağlanarak sosyo-ekonomik seviye artırılacaktır. Sokak
hayvanlarının hastane şartlarında modern teknikler ile
kısırlaştırmaları-kastrasyonları yapılarak kontrolsüz üremenin
önüne geçilecek hayvan popülasyonu kontrol altına alınması
mümkün olabilecektir.