İç Mimarlık Bölümü Akademisyen Odalarında Yapay Aydınlatma Tasarımlarının Görsel Konfor Koşulları Kapsamında Değerlendirilmesi Yapay Aydınlatma Tasarımı ve Mekan Organizasyonu Önerisi


Kulak Torun F. (Yürütücü), Torun A., Yalçın İ. C.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2023 - 2024

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Destek Programı: BAP Araştırma Projesi
  • Başlama Tarihi: Ekim 2023
  • Bitiş Tarihi: Eylül 2024

Proje Özeti

Eğitim-öğretim mekanları kapsamında yer alan akademisyen ofislerinin kullanıcının gerçekleştirdiği eylemler düşünüldüğünde fiziksel koşullara uygun olarak tasarlanmaları gerekmektedir. Özellikle bilgisayar kullanımı yoluyla okuma, öğrenme gibi eylemlerin gerçekleştiği bu mekanlarda görsel algının doğru şekilde sağlanması için görsel konfor koşullarının belirlenerek belirli standartlara uygun hale getirilmesi gerekmektedir. Akademisyenler tarafından uzun süre kullanılan ofislerde bilgisayar önü aktivitelerinin gerçekleşmesi, yapay aydınlatma tasarımından ve bilgisayar kullanımından kaynaklı kullanıcıların mekânı şekillendirmesi çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır.
Akademisyen odalarında mümkün olduğunca doğal ışıktan yararlanılmalıdır. Ancak coğrafi konumlar ve iklimler doğal aydınlatmanın kullanımını bazı bölgelerde kısıtlamaktadır. Bu tür durumlarda yapay aydınlatma önem kazanmaktadır. Yapay aydınlatmanın kullanıcı gereksinimlerini karşılayacak, enerji tasarrufunu sağlayacak şekilde tasarlanması gerekmektedir.  Çalışma kapsamında ele alınacak Atatürk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi İç Mimarlık Bölümü de coğrafi konum ve iklim koşulları düşünüldüğünde doğal ışıktan yeteri kadar yararlanılamayan bir bölgede yer almaktadır. Bu sebeple bu mekanların yapay aydınlatma tasarımlarının görsel konfor koşullarına uygun olarak gerçekleştirilmiş olması gerekmektedir.
Bu çalışma, İç Mimarlık Bölümü'nün akademisyen ofislerinin yapay aydınlatma tasarımı kapsamında aydınlık seviyelerini ve belirli çalışma bölgelerinin aydınlık seviyelerini ölçmeyi ve kullanıcıların ofisler içerisinde yerleşimlerini tespit etmeyi ilk olarak amaçlamaktadır. Bu iki başlık arasındaki bağlantıları ortaya çıkarmak ikinci adım olarak kararlaştırılmıştır. Yapay aydınlatma tasarımının standartlara uygunluğu belirlenecek, ardından mekân yerleşimi esnasında kullanıcıların aydınlatma tasarımı konusundaki tutumları tespit edilecektir.
Çalışmanın sonuç bölümünde literatürde belirtilen görsel konfor koşulları gözetilerek kullanıcı odaklı yapay aydınlatma tasarımı ve mekân organizasyonu önerisinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu tasarım önerileri, akademisyen odalarında mekânsal düzenlemeler için rehberlik edecek, enerji tasarrufu sağlayacak ve mekânların aydınlık seviyelerini standartlaştırılmasına katkı sağlayacaktır