Akademik Veri Yönetim Sistemi
TÜBİTAK Projesi, 3005 - Sosyal ve Beşeri Bilimlerde Yenilikçi Çözümler Araştırma Projeleri Destek Programı, 2025 - 2027
Bu araştırma, Türkiye’deki dindar bireylerin spiritüel şifa uygulamalarına yönelme nedenlerini ve bu süreçteki bireysel, toplumsal ve dinî faktörleri incelemeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, dindar bireylerin bu tür uygulamalara duyduğu ihtiyaçlar, karar alma süreçlerinde dinî meşruiyet sorgulamaları ve bu süreçlerde başvurdukları dinî otoriteler ya da kaynakların rolü analiz edilmiştir. Araştırma, aynı zamanda spiritüel şifa uygulayıcılarının yöntemlerini, bu yöntemlerin dine dayandırılma biçimlerini ve karşılaştıkları eleştiriler karşısında sergiledikleri tutumları inceleyerek, bu alandaki bireysel ve toplumsal dinamiklere ışık tutmaktadır. Bunun yanı sıra araştırma, Diyanet İşleri Başkanlığı başta olmak üzere ilahiyat fakülteleri, Manevi Danışmanlık ve Rehberlik (MDR) programlarının spiritüel şifacılıkla ilgili geliştirecekleri politika ve müfredatlara yönelik bilimsel bir temel oluşturmayı ve toplumun bu husustaki dinî bilgiye doğru, güvenilir ve kolay erişimini sağlamaya katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Son zamanlarda Türkiye’de spiritüel şifacılık uygulamalarında ve bu uygulamalara yönelimlerde dikkate değer bir artış gözlenmektedir. Spiritüel şifacılıkla ilgilenen bireylerin özellikle sosyal medya üzerinden yaptıkları paylaşımlarda, dinî kavramların ve ögelerin sıklıkla birer şifa unsuru olarak kullanıldığı görülmektedir. Bu durum manevi şifa arayışında olan dindar bireylerin de ilgisini çekmektedir. Bir grup birey, bu uygulamalara sorgulamadan katılım sağlarken, bir diğer grup daha hassas davranarak gerek katılım kararı aşamasında gerekse uygulama süreci sonrasında çeşitli tereddütler ve dinî meşruiyet sorgulamaları yaşamaktadır. Benzer durumun spiritüel şifa uygulayıcıları için de düşünülmesi mümkündür. Bu tür tereddütler gerek bireyleri gerekse uygulayıcıları daha fazla bilgi edinebileceklerini düşündükleri kişi, kurum ve kuruluşlara yöneltmektedir. Türkiye’de dindar bireyleri doğru bilgiye ulaştırmayı misyon edinen resmi kurum Diyanet İşleri Başkanlığı’dır. Dindar bireylerin bu kurum bünyesinde bulunan Din İşleri Yüksek Kurulu’na yönelttiği spiritüel şifacılık alanındaki sorular incelendiğinde bu konudaki cevap arayışının oldukça yoğun olduğu tespit edilmiştir. Başkanlık tarafından verilen yanıtlar, büyük bir boşluğu doldursa da dindar bireylerin spiritüel şifacılık alanına yönelim sebepleri ve bu alandaki uygulama yöntemleri hakkında kapsamlı bilgilere ulaşılamaması sebebiyle, genellikle yüzeysel kalmakta ve bireylerin tatmin edici bilgiye ulaşma ihtiyacını tam anlamıyla karşılayamamaktadır. Spiritüel şifacılık alanındaki mevcut literatür bu bağlamda incelendiğinde, bireylerin deneyimleri ve uygulamaların dinî meşruiyetine dair yaşadıkları kaygı ve sorgulamalara odaklanan, ayrıca uygulamalardaki dinî referansları detaylıca ele alan bir çalışmaya rastlanmamaktadır. Bu araştırma, Türkiye'de spiritüel şifacılık uygulamalarına yönelen dindar bireylerle bu uygulamaları gerçekleştirirken dinî referanslara başvuran uygulayıcıların yönelim nedenlerini, dinî yaşantılarla ilişkilerini ve uygulamalara yükledikleri anlamları incelemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bu bireylerin ilgili kaygılarına ve sorularına doyurucu cevap verebilmesi adına çeşitli bulgular sunup bu konuda Başkanlığın sağlıklı politikalar geliştirmesine bilimsel temel sağlayarak literatürdeki boşluğu doldurmayı hedeflemektedir. Bu araştırma, belirlenen hedefler doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik desen temel alınarak tasarlanmıştır. Araştırma kapsamında, spiritüel şifacılık uygulamalarına katılan dindar bireyler ve dinî referanslar kullanarak spiritüel şifacılık uygulamalarını gerçekleştiren şifacılarla derinlemesine görüşmeler yapılacaktır. Katılımcılara ulaşmak için amaçlı örnekleme yöntemleri çerçevesinde kriter örnekleme ve kartopu örnekleme yöntemleri tercih edilecektir. Veri toplama sürecinde, katılımcılar ve uygulayıcılar için ayrı olarak tasarlanmış yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılacaktır. Toplanan veriler, MAXQDA 24 programı aracılığıyla betimsel analiz ve içerik analizi yöntemleriyle değerlendirilecek ve elde edilen bulgular, ilgili literatür ışığında tartışılacaktır. Bu proje, uzman bir ekip tarafından yürütülecektir. Her aşama için görevler belirlenmiş ve etkin bir iş birliği hedeflenmiştir. Bulgular, düzenli toplantılarla izlenip değerlendirilecek ve olası sorunlara karşı önlemler alınarak sürecin verimliliği artırılacaktır