Selçuk K. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2022
Dokumalar Anadolu insanının doğum, ölüm, ayrılık, kavuşma, evlenme, doğal afetler gibi
günlük hayatta karşılaşılabilecek pek çok olayı ve bu olaylarla ilgili inançları aktarmak için
kullanılan bir araç olmuştur. Geçmişte olduğu gibi günümüzde de Anadolu insanı tarafından
benimsenen ve kabul gören birtakım inanışlar vardır. Bunlardan biri de nazar inancıdır. Nazar,
bazı insanların bakışlarında olan ve zararlı bir güç olduğunun düşünülmesidir. Bu kişiler bir
insana, hayvana ya da bir nesneye baktıklarında, o kişi ve hayvan üzerinde ölüm, hastalık,
sakatlık gibi olumsuz bir durumun meydana geleceğine inanılmaktadır. Kem göz, kötü göz,
göze gelme, göz değmesi olarak bilinen nazar inancına karşı korunma yollarını düşünen
insanoğlu, kullandıkları eşyalarında, mimaride, el sanatlarında, dokumalarda bu inançlarını
yansıtmışlardır. Dokumalarda da nazar inancıyla ilgili olarak kullanılan pıtrak, el, parmak ve
tarak, muska ve nazarlık, göz ve çengel motifi bulunmaktadır.
Dokumalarda kullanılan nazar motifleri sembolik motifler grubu içinde yer alan motiflerdendir.
Sembolik motifler, anlatmak istenilen anlamlarıyla gelenek, görenek ve inançların ifade
edilmesidir. Somut olarak görüleni anlatan motifler, işaret ettikleri sembollerle, Anadolu
kadınının içe kapalı ve duyarlı yapısını en sade şekilde ortaya koymaktadır. Az konuşan
Anadolu kadınının dili olan bu motifler, duygu ve isteklerini anlatan birer araç olmuştur.
Oltu Beşerî ve Sosyal Bilimler Fakültesi Konferans Salonu’nda verilen sunum
gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma ile Atatürk Üniversitesi Oltu Meslek Yüksekokulu olarak
farkındalık oluşturulması ve topluma katkı sağlanması amaçlanmıştır