Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kızılgeçit M. (Yürütücü), Öztemel E., Usanmaz B., İnce A., Çinici M.
TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2026
Bilimsel araştırmalar birçok alanda hızla ilerlerken, ortaya çıkan verilerin çokluğu ve bunların anlamlandırılması,
araştırmacılar için bir problem teşkil etmektedir. Bu problemin çözümü için ham verilerin etiketlendirilip, sınıflandırılıp,
kategoriler haline getirilerek anlamlı tahminler yapmaya yarayan veri madenciliği tekniklerinin oluşturulmasına ihtiyaç
duyulmaktadır. Temelleri matematiksel formüllere ve algoritmalara dayanan veri madenciliği teknikleri, hızlı bilgisayarlarla
işlem yapabilecek ve farklı bilim dalları tarafından kullanılacak durumdadır. Yapay sinir ağları (YSA), genetik algoritmalar,
karar ağaçları ve veri madenciliği gibi teknikler yaygın olarak tıp, mühendislik, fen ve bilgisayar bilimleri gibi alanlarda
kullanılmaktadır. Sosyal bilimlerde ise kısmen kullanılmakla birlikte psikoloji, özellikle de din psikoloji alanında bu
tekniklerle yapılan çalışmalar oldukça sınırlıdır. Bu projede, din psikolojisi alanındaki dindarlık çalışmalarında yeni bir
analiz tekniği olarak makine öğrenmesi yöntemlerinden biri olan Yapay Sinir Ağları (YSA) kullanılarak, dindarlığın farklı
değişkenlerle ilişkisi araştırılacaktır.
Araştırmanın konusu dindarlığın, yapay sinir ağları algoritmaları ile incelenmesi ve çıkan sonuçların dindarlık-demografik
değişkenler ilişkisi bağlamında ele alınmasıdır. Bu kapsamda dindarlık analizlerinin yapay zekâ ile yapılıp yapılmayacağı
konusu incelenecektir. Ayrıca geliştirilecek analizin temel amacı makine öğrenmesi algoritmalarıyla din psikolojisinde
dindarlığın araştırılmasının yaygınlaştırılmasıdır.
Araştırmanın önemi makine öğrenmesi algoritmalarının Din Psikolojisi alanındaki dindarlık analizi için alternatif katkı sunan
bir yaklaşım olduğunu ortaya koymak, böylelikle dindarlık konusundaki önemli unsurları yeniden tespit etmektir.
Araştırmanın kapsamı Din Psikolojisinin temel konu alanlarından biri olan dindarlık konusunda yapılan lisansüstü
çalışmaların verileridir. Bu kapsamda başvurulacak yöntem ise YSA’da yer alan zaman serisi ve fuzzy logic (bulanık
mantık) kümeleme algoritmalarıdır.
Araştırmanın yaygın etkisi akademik düzeyde bilimsel çalışmalara zemin hazırlamaktır. Ayrıca Lisansüstü düzeyde yapay
zekâ veya veri madenciliği çalışma alanının açılması yanında, veri madenciliği için uygun bir veri havuzu sisteminin
geliştirilmesi beklenmektedir. Bu projenin sosyal bilimlerde araştırma yapan tüm araştırmacıların dikkatini çekeceği ve
yapay zekâ gibi gelişen teknolojik imkanların sosyal bilimlerde olay inceleme, yorumlama, çözüm üretme vb. konularda
değer üreteceği beklenmektedir. Böylelikle çalışma diğer araştırmacıların, yapacakları araştırmalara yeni bir boyut
katmaları için onları cesaretlendirebilecektir.
Araştırmanın kavramları: Yapay Zekâ, Din Psikolojisi, Dindarlık, Sistematik Derleme, Veri Made