Çalışkan B. (Yürütücü), Demir Y.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - 2026
Diabetik retinopati ve retinal ven tıkanıklığına bağlı makuler ödem tedavisinde kullanılan ve bir anti-VEGF (vasküler endotelyal büyüme faktörü) ajan olan; bevacizumab’ın intravitreal enjeksiyonu, göz kliniklerinde yaygın olarak uygulanan bir tedavi şeklidir. Bevacizumab’ın sistemik kullanımının; tromboemboli, hemoraji gibi ciddi hastalıklarla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. İntravitreal olarak uygulanan bevacizumab; daha az miktarda uygulanıp, sistemik dolaşıma geçişi sınırlı olsa dahi, bu hastalıkların tedavisi için uzun süreli tekrarlayan dozlarda enjeksiyon kullanımı söz konusudur. Bu uzun süreli intravitreal anti-VEGF tedaviler; VEGF’in sistemik inhibisyonuna neden olarak özellikle tromboemboli gibi olumsuz sonuçlara yol açabilir. Ancak, bu tedavinin sistemik ve kardiyovasküler sistem üzerindeki potansiyel etkileri hakkında sınırlı bilgi bulunmaktadır. Bu riski değerlendirmek adına lipit metabolizması, koroner arter hastalığı, ateroskleroz ile yakın ilişkili olan paraoksonaz 1 (PON1), asetilkolinesteraz (AChE) ve bütirilkolinesteraz (BChE) enzim aktivite değişimlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu enzimler, kardiyovasküler sağlığın biyomarkerları olarak bilinir ve oksidatif stres ile inflamasyona karşı korunmada önemli rol oynarlar. Bu amaçla projede bir vaka-kontrol çalışması yapılması planlanmıştır. Tekrarlayan dozlarda intravitreal bevacizumab enjeksiyonu yapılan hastalar ile kontrol gruplarında; serum BChE, PON1 enzim aktivitesi ve TG (Trigliserit)/HDL (yüksek yoğunluklu lipoprotein) oranı belirlenerek kontrol grubu ile karşılaştırılması ve kardiyovasküler hastalık risklerinin değerlendirilmesi yapılacaktır. Bu çalışma, bevacizumab'ın serum enzim aktiviteleri ve kardiyovasküler risk faktörleri üzerindeki etkilerini ortaya koyarak, bu tedavinin güvenlik profilini daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir. Bu bulgular, klinik uygulamalarda tedavi stratejilerinin optimize edilmesine katkı sağlayabilir.