Akademik Veri Yönetim Sistemi
TÜBİTAK Projesi, 2209-A - Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı, 2025 - 2026
Tiyatro performanslarının genellikle edebi ve görsel olmak üzere iki ana bileşenden oluştuğu anlaşılır. Oyun yazarı hikâyesini ve karakterlerini kelimelerle yaratırken, tiyatro sanatçıları da oyunu sahnede yeniden yaratmalıdır. Tiyatro sanatçılarına düşen, oyun yazarının yaratımını teatral performanslara dönüştürerek fikirleri, karakterleri, hikâyeyi ve diyaloğu görünür ve duyulur kılmaktır. Her şeyi kapsayan tiyatro, dans, oyunculuk, sahne ve set tasarımı, kostüm tasarımı, ışık tasarımı ve oyunculuk gibi farklı birimlerde veya bileşenlerde uzmanlardan oluşur ve her uzman, oyun yazarlarının fikirlerinin, sözlerinin, diyaloglarının ve talimatlarının sahne sunumu hakkında farklı bir yoruma sahip olacaktır. Oyunculuğun yorumunu, sahne ve set tasarımını, kostüm ve makyajı, ışığı, seyirci üzerindeki etkileri bir olacak şekilde birleştiren yönetmendir. Kostüm ve makyaj, tiyatro ortamının bir parçası olarak, oyunun dinamik ortamının görsel ifadesidir. Bu durumda, bir oyunun yer ve zamanını gerçekçi bir şekilde ayarlamak için kostüm ve makyaj, eylemin yer ve zamanlarını yeniden yaratmaya çalışır. Kostüm ve makyaj genellikle dramatik bir eylemin geçtiği yer ve dönemi yansıtmak için kullanılır. Makyaj ise, sahne boyama ve kostümlemede kullanılan renklerin aynısının, yüz hatlarını belirgin ve vurgulu göstermek için kızdırmak amacıyla oyuncunun cildine uygun şekilde uygulanması anlamına gelir. Kostümler ve makyaj, kendi başlarına tiyatro ortamının hareketli dekoru olarak kabul edilir ve dramatik aksiyonun merkezinde yer alan oyuncular tarafından kullanıldıklarında, tiyatro ortamının en güçlü unsuru haline gelirler. Kostümler ve makyaj genellikle renk, çizgi ve dokunun en belirgin vurgularıdır. Tiyatro ortamının bir parçası olarak kostüm ve makyaj tasarımcı, oyuncu ve yönetmen için bir ifade aracı olarak ve bir birey ve onun toplumla ilişkisi hakkında bir ifade olarak işlev görür. Bir prodüksiyonda kostüm ve makyajın, karakterin kişiliğini ifade etmesi, sosyal ve diğer statülerini ortaya çıkarması beklenir. İzleyicilerin karakterin diğer karakterlerle ve prodüksiyonun tamamıyla ilişkisini anlamasına yardımcı olmalıdır. Bir karakterin kostüm ve makyajı, sahnedeki diğer karakterlerle uyum içinde ya da onlarla güçlü bir zıtlık içinde olmalıdır. Kostüm ve makyaj, zengin ile fakiri, yükselmekte olan ile düşmekte olanı birbirinden ayırarak karakterlerin sosyal sınıfını ve ekonomik durumunu belirlemek için kullanılabilir. Ayrıca, özellikle bir karakteri belirtmek için belirli üniforma veya kıyafet türleri kullanıldığında, mesleği belirlemek için de kullanılabilir. Erzurum Atatürk Üniversitesi, GSF, Sahne Tasarımı Bölümü öğrencilerinin gerçekleştireceği projede tiyatral makyajın karakter yaratımındaki önemi ve özellikleri öğrenilecektir. Gelişen teknik ve teknolojik olanaklarla birlikte tiyatral makyaj için de alternatif malzemelerin arttığı bu dönemde, tiyatro öğrencilerinin sahne makyajında sınırları zorlayabilecek çeşitlilikte karakter yaratabileceklerini görmelerini sağlamak hedefler arasındadır. Bir oyuncuyu canlandırdığı rol kişisine (insan, hayvan, fantastik/doğaüstü karakter) benzetebilmek, seyircinin gerçeklik algısına da sesleneceği için, makyaj dersinde karakter yaratımı önemli bir konu ve uygulama alanıdır.