Akademik Veri Yönetim Sistemi
Daş M., Bardakçı O., Alar T.(Yürütücü), Gedik İ. E., Akman C., Ulaş A. B., et al.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2018 - 2019
Spontan pnömotoraks (SP) plevral boşluk içerisinde serbest havanın varlığı olarak tanımlanır. Birçok çalışmada meteorolojik değişkenlerin spontan pnömotoraksı tetikleyebileceği gösterilmiştir ancak sebebi halen tam bilinememektedir. Bu çalışma da farklı iki rakımdaki merkezde meteorolojik değişkenlerin SP üzerine etkisini araştırmayı amaçladık. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi BAP Birimi tarafından TSA-2018-2634 proje no ile desteklenen bu çalışma, deniz seviyesinde bulunan Çanakkale ve 1758 m rakıma sahip Erzurum bölgesinde gerçekleştirildi. İki bölgenin hastanelerine Ocak 2011- Aralık 2016 tarihlerinde başvuran 494 SP hastası bu çalışmaya dahil edildi. Meteorolojik değişkenler; ortam sıcaklığı, atmosferik basınç, nispi nem, yağış miktarı, rüzgar hızı ve rüzgar yönünü içermekteydi. Bu değişkenler çalışma dosyasına günlük veriler olarak işlendi. Belirtilen tarihler arasında 2192 gün tespit edildi. SP geldiği günler ve gelmeyen günler olarak iki kategoriye ayrıldı. Ayrıca vaka gelen günlerin öncesindeki 4 günlük süreç de gecikmiş etkinin (Lagged effect) araştırılması için diğer vaka olmayan günler ile karşılaştırıldı. Rüzgar yönü için 270-89° kuzey yön, 90-269° güney yön olarak belirlendi. İstatistiksel incelemede sayısal verilerin sunumunda ortalama ve standart sapma, kategorik verilerde ise n (sayı) ve % kullanıldı. Sayısal verilerin analizi student t testi kategorik verilerin analizi pearson ki kare testi ile yapıldı. SP gelişimine etkinin araştırılmasında binary logistik regresyon modeli uygulandı. İstatistiksel anlamlılık p<0.05 olarak kabul edildi. Bölgelerin meteorolojik değişkenleri karşılaştırıldığında beklediğimiz gibi iki bölge arasında anlamlı fark mevcuttu. Çanakkale bölgesindeki hastaların yaş ortalaması ve sekonder SP oranı daha yüksekti. Bölgelerin SP gelişimi üzerine etkili olan meteorolojik değişkenleri Erzurum bölgesinde minimum sıcaklık ortalamasının düşük olması, gün içi sıcaklık değişiminin büyük olması yağışın az olması, düşük rüzgar hızı ve kuzey yönlü rüzgarlar iken Çanakkale bölgesinde ise sadece yağışlı olan günler olarak saptandı. Bu çalışma yüksek rakımda soğuk havanın, ani sıcaklık değişimlerinin, kuzey yönlü rüzgarın ve düşük rüzgar hızının SP gelişiminde risk faktörleri olduğunu göstermektedir.