Fakıoğlu Ö. (Yürütücü), Güllüce M., Karadayı G., Demir A. N., Karadayı M.
TÜBİTAK Projesi, 2022 - 2024
Küresel ısınma günümüzde şiddetini
daha fazla hissettiğimiz uluslararası önemli bir sorundur. İklim değişikliği
dünyanın birçok bölgesinde değişimlere neden olmaktadır. Bu bağlamda sucul
sistemler ve bu sistemdeki canlıların araştırılması etkilerin ortaya konulması
ve geleceğe yönelik planlar yapılmasında en etkili yoldur. Antarktika günümüzde
gezegenin en izole kıtasıdır. Bu nedenle küresel iklim değişikliğinin neden olduğu
şartlar kutup bölgesi biyoçeşitliliğinin değişiminde etken bir rol
oynayacaktır.
Fitoplanktonun incelenmesinde
moleküler yöntemler 1990'lardan beri uygulanmaktadır. Moleküler yöntemlerin
uygulanması doğadaki mikroorganizmaların tespit edilmesini ve tanılanmasını
büyük ölçüde hızlandırmış ve güçlendirmiştir. Özellikle, 18S rRNA gen
amplifikasyonu ve sekanslamaya dayalı moleküler yöntemler, farklı ortamlardaki
mikrobiyal ökaryotlar arasında beklenmedik bir çeşitliliklerin belirlenmesine,
tanımlanmamış taksonlar ile yeni soyların ortaya çıkarılmasına neden olmuştur.
Bu çerçevede projemizin amacı, küresel ısınmanın etkilerinin en önemli
göstergesi olan fitoplankton tür çeşitliliğinin farklı enlem ve boylamdaki
buzul göllerde tespit etmektir.
Bu amaç doğrultusunda, Horseshoe Adası 4 gölden (Col1,
Col2, Skua ve Zano) ve
Erzurum buzul gölünden toplanan su ve
fitoplankton örneklerinde konvansiyonel
tür teşhis çalışmaları, sayım ve biyokütle analizleri, besin tuzları analizi, metagenom
analizi yapılacaktır. Ek olarak, Col1, Col2, Skua ve Zano gölleri ile Türkiye’deki buzul gölün ekolojik
statülerinin belirlenmesinin yanı sıra Col 1, Col 2, Skua ve Zano gölleri ile Türkiye’deki buzul göl arasındaki
fitoplankton biyoçeşitliliğinin karşılaştırılmalı değerlendirilmesi
yapılacaktır.
Proje ekibi; proje
yürütücüsü, 3 yardımcı araştırmacı ve 1 bursiyerden oluşmaktadır. Projede görev
alan yürütücü ve araştırmacılar fitoplankton tanısı ve biyoçeşitlilik,
biyoteknoloji, moleküler biyoloji ve kimyasal/biyokimyasal analizi alanlarında
uzmanlık ve deneyime sahiptir.
Projemizin
başarıyla tamamlanması halinde, elde
edilecek bulgular ile en az 2 sözlü bildiri sunumunun ilgili
ulusal/uluslararası akademik kongre ve sempozyumlarda (The Scientific Committee
on Antarctic Research – SCAR ve Ulusal Kutup Bilimleri Çalıştayı) yapılması
öngörülmektedir. Bununla birlikte uluslararası indekslerde taranan dergilerde
yayın (1 adet) yapılacak ve 1 genç bilim insanı yetiştirilecektir.
Düzenlenecek çalıştay ve web sayfası ile de proje çıktıları paylaşılacaktır.