Farklı İklim, Enlem ve Boylamlarda Buzul Göllerinin Fitoplankton Yapısının Konvensiyonel ve Metagenomik Analizler İle İncelenmesi: Antartika Horseshoe Adası Gölleri ve Türkiye’de Bir Buzul Gölü Örneği


Creative Commons License

Fakıoğlu Ö. (Yürütücü), Güllüce M., Karadayı G., Demir A. N., Karadayı M.

TÜBİTAK Projesi, 2022 - 2024

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Eylül 2022
  • Bitiş Tarihi: Mart 2024

Proje Özeti

Küresel ısınma günümüzde şiddetini daha fazla hissettiğimiz uluslararası önemli bir sorundur. İklim değişikliği dünyanın birçok bölgesinde değişimlere neden olmaktadır. Bu bağlamda sucul sistemler ve bu sistemdeki canlıların araştırılması etkilerin ortaya konulması ve geleceğe yönelik planlar yapılmasında en etkili yoldur. Antarktika günümüzde gezegenin en izole kıtasıdır. Bu nedenle küresel iklim değişikliğinin neden olduğu şartlar kutup bölgesi biyoçeşitliliğinin değişiminde etken bir rol oynayacaktır.

 

Fitoplanktonun incelenmesinde moleküler yöntemler 1990'lardan beri uygulanmaktadır. Moleküler yöntemlerin uygulanması doğadaki mikroorganizmaların tespit edilmesini ve tanılanmasını büyük ölçüde hızlandırmış ve güçlendirmiştir. Özellikle, 18S rRNA gen amplifikasyonu ve sekanslamaya dayalı moleküler yöntemler, farklı ortamlardaki mikrobiyal ökaryotlar arasında beklenmedik bir çeşitliliklerin belirlenmesine, tanımlanmamış taksonlar ile yeni soyların ortaya çıkarılmasına neden olmuştur. Bu çerçevede projemizin amacı, küresel ısınmanın etkilerinin en önemli göstergesi olan fitoplankton tür çeşitliliğinin farklı enlem ve boylamdaki buzul göllerde tespit etmektir.

 

Bu amaç doğrultusunda, Horseshoe Adası 4 gölden (Col1, Col2, Skua ve Zano) ve Erzurum buzul gölünden toplanan su ve fitoplankton örneklerinde konvansiyonel tür teşhis çalışmaları, sayım ve biyokütle analizleri, besin tuzları analizi, metagenom analizi yapılacaktır. Ek olarak, Col1, Col2, Skua ve Zano gölleri ile Türkiye’deki buzul gölün ekolojik statülerinin belirlenmesinin yanı sıra Col 1, Col 2, Skua ve Zano gölleri ile Türkiye’deki buzul göl arasındaki fitoplankton biyoçeşitliliğinin karşılaştırılmalı değerlendirilmesi yapılacaktır.

 

Proje ekibi; proje yürütücüsü, 3 yardımcı araştırmacı ve 1 bursiyerden oluşmaktadır. Projede görev alan yürütücü ve araştırmacılar fitoplankton tanısı ve biyoçeşitlilik, biyoteknoloji, moleküler biyoloji ve kimyasal/biyokimyasal analizi alanlarında uzmanlık ve deneyime sahiptir.

 

Projemizin başarıyla tamamlanması halinde, elde edilecek bulgular ile en az 2 sözlü bildiri sunumunun ilgili ulusal/uluslararası akademik kongre ve sempozyumlarda (The Scientific Committee on Antarctic Research – SCAR ve Ulusal Kutup Bilimleri Çalıştayı) yapılması öngörülmektedir. Bununla birlikte uluslararası indekslerde taranan dergilerde yayın (1 adet) yapılacak ve 1 genç bilim insanı yetiştirilecektir. Düzenlenecek çalıştay ve web sayfası ile de proje çıktıları paylaşılacaktır.