ÖZDEMİR Y. (Yürütücü), AÇIL C., KARAKUŞ UMAR E., ÖZDEMİR BAKİ G.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2022
Türkiye’nin tarihsel
sürecinde darbe ve benzeri olgularla karşılaşılmaktadır. Ancak Cumhuriyet
Döneminde ilk darbe olarak ortaya çıkan 27 Mayıs 1960 darbesi hem ilk oluşuyla
hem de şahitlerinin doğal yaşam döngüsünde canlı ve etkili izlerinin hızla yok
olmasıyla son derece önemlidir. Bu iki önemli sebep araştırmanın hem sebebini
hem de amacını oluşturmaktadır. Darbe süreci incelenirken 1923-1960 süreci dikkate
alınmış ve bilhassa 1946-1960 arası dönem üzerinde durulmuştur. 27 Mayıs
Darbesi birçok yönden toplum ve devlet bağlamında ciddi kırılmalar yarattığı
için toplumdaki etkilerini görmek anlamında bizzat bu darbeyi deneyimleyen
kişilerle görüşmeler yapılmış, nitel araştırma desenlerinden sözlü tarih
tekniği kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme
formları kullanılarak derinlemesine bireysel görüşmeler yapılmıştır.
Dolayısıyla bu çalışmada 1960 darbesini yaşayan kişilerin hafızalarının
derinliklerinde bulunan kişisel tanıkları ve yaşantıları ortaya çıkarılmaya ve
elde edilen verilerle tarihinin inşasına katkı sağlamaya çalışılmıştır. Araştırmanın
evreni Türkiye’de 27 Mayıs Darbesi’ni yaşayan kişiler oluşturmaktadır.
Araştırmanın örnekleminin seçiminde olasılığa dayalı olmayan (olasılıksız)
örnekleme yöntemlerinden kartopu örneklemesi tercih edilmiştir. Elde edilen
verilerin analizinde içerik analizi ve verilerin yorumlanmasında betimsel
analiz tekniği kullanılmıştır.