COVID19 Sürecinde Yaşlılarda Ruh Sağlığı ve Dini Başa Çıkma: Uygulamalı Bir Model Geliştirilmesi ve Etkililiğinin Test Edilmesi


Kızılgeçit M.(Yürütücü), KARABULUT F.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2020 - 2021

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Eylül 2020
  • Bitiş Tarihi: Mart 2021

Proje Özeti

Covid-19 salgını, insanların günlük yaşamında birçok değişikliği beraberinde getirmektedir. İnsanları evde kalmak zoruna bırakarak sosyal çevresinden uzaklaşmalarına neden olan küresel ölçekli bu pandemik durum, sosyal varlık olan insanda psiko-sosyal uyum sorunları ortaya çıkarmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın temel amacı ise Covid-19 salgın sürecinde bireylerin bazı ruh sağlığı göstergelerini (yalnızlık düzeyi, umutsuzluk düzeyi, hayatta anlam ve kader algılarını) betimleyerek bu eksende bir dini başa çıkma MODELi geliştirmek ve geliştirilen MODEL’in uygulanmasıyla bireylerin Covid-19 sürecinde yaşadıkları olumsuzluklarla başa çıkmalarını dini argümanlarla açıklamaktır. Söz konusu olgunun değişkenlerle olan ilişkisi hakkında bilgi sahibi olmak için araştırmada, birinci aşamada betimsel ve ilişkisel araştırma deseni, ikinci aşamasda da deneysel bir araştırma desenine başvurulacaktır. Araştırmanın popülasyonun rastgele örneklem seçimiyle yaklaşık bin (1000) kişiden oluşması hedeflenmektedir. Bu bağlamda alan uzmanları tarafından hazırlanan, bir anket formu ilgili örnekleme uygulanacaktır. Araştırmanın nitel çalışma grubu, ilk görüşme için 10 ve uygulama kısmı için ise 30 yaşlı katılımcıdan oluşacaktır. Sözü edilen çalışma grubunda deney (n=15) ve kontrol grubu (n=15) olmak üzere iki farklı uygulama grup yer alacaktır. İlgili her iki gruba ön test uygulanacaktır. Sontest uygulamasında deney grubundaki yaşlı bireylerin uygulanan “dini başa çıkma destek modeli” sonrasında yalnızlık, umutsuzluk, hayatın anlamı ve kader algıları standardize testlerle ölçülerek kontrol grubuyla (salt anket uygulanan bireyler) karşılaştırılacak ve dini başa çıkma modelinin koronavirüs Covid-19 salgın sürecine (yaşlı bireyleri) etkisi tespit edilecektir. Sontest uygulaması durum analizinde kullanılan bazı ölçeklerin tekrarıyla gerçekleşecektir. Bu özellikleriyle araştırma ön test- son test kontrol gruplu bağımsız değişken sayısına göre ise tek faktörlü deney desenidir. Elde edilen veriler neticesinde, Covid-19 sürecini yaşayan bireylere spesifik bir gruba destek sunulması, bu süreçte uygulama örneği bulunmayan bir çalışmadır. Ayrıca oluşturulmaya çalışılan modelle deprem ve salgın gibi afet durumlarında bireysel dini destek niteliğinin oluşturulması önem ve örneklik arz edecektir.