G.1. Giriş: Akut böbrek hasarı üre ve diğer azotlu atık ürünlerin vücuttan atılımında azalma, ekstraselüler volüm ve elektrolit regülasyonun bozukluğu ile ortaya çıkan böbrek fonksiyonlarının ani bozulması ile gerçekleşen klinik bir tablo olup, Son 50 yılda akut böbrek hasarı tanısı serum kreatinin düzeyleri ile konmaktaydı. Ancak akut böbrek hasarının birçok formunda hasar gören primer bölgenin renal tübül epitel olması nedeniyle glomerül hızını tam anlamıyla gösterememekte olup akut böbrek hasarı yönetiminde gecikmeye ve böbrek hasarının değerlendirmesinde eksikliklere yol açabilir. Ayrıca akut böbrek hasarı tanısının konması için hastanın bazal kreatinin değerlerine veya hastaneye başvuru anındaki serum kreatinin düzeylerine ulaşma ihtiyacı akut böbrek hasarı takibinde serum kreatinin düzeyinin yetersizliğindeki bir diğer sebeptir. Serum kreatinin düzeyindeki bu yetersizlik nedeniyle akut böbrek hasarını göstermede renal tübül hasarını da gösterebilen , kan ve idrar örneğinde tespit edilebilen biyomarkerların kullanımını gündeme getirmiştir.

   Serum kreatinin düzeyi yükselmeden önce böbrek fonksiyonundaki bozulmanın saptanmasını sağlayan ve subklinik akut böbrek hasarını gösteren birkaç yeni biyomarker geliştirilmiştir. Doku  inhibitörü metalloproteinaz 2 (TIMP-2) ve insülin benzeri büyüme faktörü bağlayıcı protein 7 (IGFBP7), akut böbrek hasarı gelişme sürecinde, fonksiyon kaybı oluşmadan önce oluşan hücresel stresin gösterilmesinde kullanılan iki biyomarkerdır. Proksimal tübül hücrelerinde  hücresel düzeyde hasara yanıt olarak IGFBP7 ve TIMP-2 eksprese edilir. IGFBP7, p53 ve p21 ekspresyonunu doğrudan arttırırken TIMP2 p27 ekspresyonunu uyarır. Bu etkiler sonucunda p proteinleri sırayla sikline bağımlı protein kinaz komplekslerinin (CyclD-CDK4 ve CyclE-CDK2) hücre döngüsü devamı için olan uyarısını bloke ederek muhtemel hasarlı hücrelerin bölünme döngüsünün durdurulması sağlanır Tübül epitel hücrelerinin hasarında TIMP-2 VE IGFBP-7 idrar örneğinde saptanabilir.

Kontrast madde nefropatisi , kontrast madde uygulaması sonrasında gelişen akut böbrek hasarı durumudur. Kontrast madde nefropatisi, radyokontrast madde kullanımından 48 saat ortaya çıkan, serum bazal kreatinin seviyesinde %25 veya 0.5 mg/dl’lik yükselme olarak tanımlanmaktadır. Serum kreatinin düzeyi kontrast maddeye maruziyet sonrası 2. ve 3. günlerde pik yapmakta ve ortalama olarak 2 hafta sonra normal bazal düzeyine inmektedir. Kontrast maddeye bağlı olarak böbrekte gelişen hemodinamik değişikliklerin ve tübüler epitel hücre hasarının nefrotoksisiteye neden olan birincil etkenler olduğuna inanılmaktadır. Kontrast maddeye bağlı vasokonstriksiyonun temelinde yatan böbrek iskemisi, böbrek hasarının oluşumunda en önemli etkendir.