KUŞLU Y. (Yürütücü), ER H., HALİLOĞLU K., ÇOBAN F., KOTAN R.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2022 - 2025
Bu araştırmada, kısıtlı sulama seviyelerinde arıtılmış atık su ve temiz su ile bitki büyümesini teşvik eden bakteri (PGPB) uygulamaları aspir (Carthamus tinctorius L.) bitkisi üzerinde iki vejetasyon süresince denenmiştir.
Çalışmada sulama seviyeleri olarak A sınıfı buharlaşma kabından okunan buharlaşma değerlerinin %0 (S0-yağışa dayalı), %25(S4), %50(S3), %75(S2) ve %100 (S1)’ü seçilmiş; arıtılmış atık su ve temiz su olmak üzere iki farklı kalitede sulama suyu kullanılmıştır. Tüm sulama konularında PGPB kompozisyonunun 0,1,2 ve 3 kez uygulanmasının aspir bitkisi üzerine etkileri incelenmiştir. Yapılan araştırmada bitki su tüketimi değerleri her iki yıl için 235-552mm arasında değerler almıştır. İki deneme yılında bakteri ve sulama uygulamalarının bitki su tüketimi değerlerinin değişimi benzerlik göstermiştir. Denemede her iki yılda da su stresi ve bakteri uygulamaları arttıkça WUE ve IWUE değerleri artmıştır. Denemede WUE değerleri 0,27-0,56kgm-3 arasında, IWUE değerleri ise 0,46-1,77kgm-3 arasında değişmiştir. Bitki gelişim parametrelerinden kapsamında; bitki boyu, gövde çapı, tabla çapı, tabla sayısı ve 1000 tane ağırlık değerleri sırasıyla 78,12-107,36cm, 6,83-10,52mm, 20,42-28,57mm, 10,20-14,90adet ve 41,06-48,21g arasında değişiklik göstermiştir. Denemede arıtılmış atık su uygulamalarının tohum ve yağ verimine olumlu yönde katkı sağladığı etki yaptığı görülmüştür. Çalışmada sulama seviyesi miktarı ve PGPB uygulama sayıları arttıkça yağ ve tohum veriminde artış olduğu belirlenmiştir. Atık suyla sulamada bitki ve toprakta makro ve mikro elementler ile ağır metaller artmış ancak eşik değerler aşılmamıştır.
Çalışmada alternatif sulama suyu gereksinimini karşılamak amacıyla, geri dönüştürülmüş atık suyun aspir bitkisinin yetiştirilmesinde kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte, kuraklık stresi koşullarında kullanılan PGPB kompozisyonun sulama suyu etkinliğini artırdığı ve bitkide su stresinden kaynaklanan verim kaybını azalttığı saptanmıştır.