Parion'dan Unik Nitelikli Bir Mezar Stelinin Yüksek Çözünürlüklü Fotogrametrik Belgelemesi ve Bilimsel Araştırma Metodolojisiyle İncelenmesi


Creative Commons License

KASAPOĞLU H. (Yürütücü), BAŞARAN C.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2023

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Aralık 2021
  • Bitiş Tarihi: Mayıs 2023

Proje Özeti

Parion bugünkü Çanakkale İli, Biga İlçesi, Kemer Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır.  Mysia Bölgesi’nin batısında yer alan antik kentin, özellikle sikke katalogları ve kimi kaynaklara göre Mysia, kimine göre ise Troas Bölgesi sınırları içerisinde yer aldığı belirtilse de arkeolojik veriler doğrultusunda Troas Bölgesi kentleri arasında olması gerektiği düşünülmektedir. Parion Antik Kenti’nde 2005 yılından bu yana kazı çalışmaları yapılmaktadır. Güney-Tavşandere Nekropolisi çalışılan alanlardan birisidir. 2021 yılında nekropolisin bugüne kadar çalışılan batı bölümünde gerçekleştirilen kazılarda ortaya çıkarılan AM6 olarak adlandırılan bir mezar bulunmuştur.  Mezarın toprak altında kalan gömü teknesinden ele geçen mezar konteksti çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. AM6’nın gömü teknesinin üzerinde U biçimli bir üst oda düzenlemesine vardır. Mezar yansıtmış olduğu bu mimari düzenlemeden dolayı mezar tipi olarak Sunak Biçimli Anıt Mezar tipi yansıtmaktadır. Mezarın U biçimli üst odasının kuzey kenarına yerleştirilmiş büyükçe bir mezar steli bulunmaktadır. Ancak bu stel olasılıkla Roma Dönem’indeki kullanım evresi sonlarında orijinal yerinden alınarak bu üst odanın kuzey batı kenarına düzgün bir şekilde bırakılmıştır. Üzerindeki kabartmalar ve alt kısmındaki yazıttan anlaşıldığına göre bu stel kölelikten azat edilmiş bir karı koca çift için yapılmıştır. Bununla birlikte, mezarın daha altta yer alan gömü teknesinden ele geçen biri çocuk, diğerleri yetişkin toplam 10 bireye ait antropolojik veriler ve çok sayıdaki ölü hediyesi materyal stelde adları belirtilen bu iki birey ile birlikte mezarda aynı aileden olması muhtemel sekiz bireyin daha olduğu anlaşılmıştır. Bu veriler sonucu bir aile mezarı olabileceği düşünülen AM6 nolu mezarın gömü teknesinden, sikke verileri dışındaki, ele geçen pişmiş toprak ve cam kaplar, takılar, metal eşyalardan oluşan kontekst çalışmada ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın bir diğer konusunu oluşturan mezar stelinin fotoğraflama işlemi kontrollü ışık altında, yüzük flaş ve 1/100 mm hassasiyetli ölçeklerle yapılmıştır. Ham fotoğraflar üzerinde gölge, ışık ve beyaz ayarları yapılarak görsel veriler kalibre edilmiştir. Reality Capture fotogrametri algoritmaları yardımıyla işlenen bu veriler, yine mimari fragman ebadına bağlı olarak on milyon ile yirmi milyon poligona denk düşecek şekilde kapalı şekil model (solid mesh) olarak indirgenmiş ve aktarılmıştır. Aktarılan model doku (texture) algoritmaları ile işlenerek modellerin gerçek renk ve dokuları elde edilmiştir. Elde edilen modelin kontrolleri yapıldığında kullanılan metodolojinin maksimum 1/10 mm hata payına sahip olduğu tespit edilmiştir.