Vanadyum (V) Stresinin Bitkilerde Azot Metabolizması Üzerine Etkileri


Creative Commons License

ATICI Ö. (Yürütücü), ASADZADEH GAJOUTI A.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2017 - 2019

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Temmuz 2017
  • Bitiş Tarihi: Kasım 2019

Proje Özeti

Bitki büyüme ve gelişmesi üzerinde yapılan birçok çalışmada V elementinin tohum çimlenmesini ve fotosentezi inhibe ettiği, karbon asimilasyonunu düşürdüğü, stoma kapanmasını uyardığı ve bitki büyüme ve veriminde önemli kayıplara neden olduğu rapor edilmiştir. Ancak yapılan literatür araştırmalarına göre, vanadyumun bitkide azot metabolizması üzerine etkilerini açıklayan herhangi bir çalışma belirlenememiştir. Azot metabolizmasında küçük bir değişim, protein sentezinden hücre bölünmesine ve nihayetinde verime kadar bütün bitki proseslerini doğrudan ve dolaylı olarak etkiler. Azot (N), bitkiler tarafından topraktan NO3 ve NH4 iyonları formunda alınır. Tarımsal bitkiler ve özellikle buğdaygiller azot formlarından özellikle NO3’ü, NH4’e daha çok tercih ederler. NO3 ise bitkiye alındıktan sonra doğrudan organik madde yapısına katılamaz. NO3’ün asimilasyonu için NH4’e indirgenmesi ve sonra organik madde yapısına katılması gerekir. Bu proseste 5 kritik enzim rol alır. Bunlar; Nitrat Redüktaz (NR), Nitrit Redüktaz (NİR), Glutamat Sentaz (GOGAT) ve Glutamin Sentaz (GS) enzimleridir. Bu enzimlerin aktivitelerindeki değişmeleri izleyerek bitkide azot asimilasyonunun mevcut durumu belirlenebilmektedir. Bu çalışmada farklı seviyelerde V (NaVO3) stresinin buğday (Triticum aestivum L.) bitkisinde azot metabolizması enzimleri üzerindeki etkilerini belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda stres toleransları farklı iki buğday çeşidi (Toleranslı olarak Doğu-88, duyarlı olarak Altundane) kullanılacaktır. Böylelikle V stresine duyarlı ve toleranslı çeşitlerin cevapları da belirlenmiş olacaktır. V stresi uygulanmış fidelerde bahsi geçen azot metabolizması enzimlerine (NR, Nir, GS ve GOGAT) ilave olarak her iki buğday çeşidinde klorofil, çözünebilir protein, lipid peroksidasyonu ve içsel Vanadyum seviyeleri belirlenecektir. Bu parametreler, azot metabolizması enzimleri etkilendikten sonra, bitkide azot metabolizmasıyla dolaylı olarak ilgili proseslerin değişimi hakkında bilgi vermesi açısından önemlidir.