KOPUZLU S. (Yürütücü), AYDIN İ.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2022
Bu tez Erzurum ilinde yetiştirilen
Morkaraman ve Tuj ırkı koyunlarda PCR-RFLP yöntemi kullanılarak Diacylglycerol
acyltransferase1 (DGAT1) gen lokusunun genetik yapısı, bu gen bakımından
üzerinde çalışılan sürü/sürülere ait genotip ve allel frekanslarının
dağılımlarını belirlemektir. Diğer taraftan
çalışma ile belirlenen genotipik yapılar ilgili koyunların bazı verim
özellikleri arasındaki ilişkileri incelenecektir. Çalışma sonucunda bu sürüde
üzerinde durulacak gene ait polimorfik yapılarına göre ıslah amaçlı yetiştirme
ve seleksiyon programlarına dahil edilebilirlik durumları ve gelecek
generasyonların oluşturulmasında katkı sağlama özellkleri araştırılacaktır.
Adipoz dokuda trigliserid
sentezinde rol oynayan bir enzimi kodlayan DGAT 1 genidir (Mayorek et al.,
1989). Bir çalışmada bu gen ile koyun
karkaslarında yağ birikimi arasında bir ilişkinin olduğunu ortaya konmuştur
(Mohammmadi et al., 2013). DGAT1 geni, koyunlarda süt yağı içeriği için
varsayılan bir aday gen olarak bulunmuştur (Curi et al., 2011). Bununla
birlikte, Moghanian İran koyun ırkında DGAT1 genindeki SNP'ler ile koyun
üretkenliği arasındaki ilişkiyi belirleyen çalışmada, DGAT1 geninin 17.
eksonundaki polimorfizm ile karkas ağırlığı arasında bir ilişki daha önce
bildirilmiştir (Noshahr ve Rafat, 2014).
Günümüzde yağ oranı düşük et veren hayvanların
seçiminde aday geni belirlemek önemli bir strateji olarak hedeflenmekteyiz. Bu amaçla yağ sentezinde
yer alan genlerin belirlenmesi önemli olduğu için yağ asidi metabolizmasına
dahil olan genler, karkas özellikleri için potansiyel aday genler olarak kabul
edilirler. Anahtar enzim diacylglycerol
acyltransferase1(DGAT1, EC 2.3.1.20) endoplazmik retikulum zarında
bulunur ve triasilgliserol sentezine özgü tek proteindir. Bunlar bu nedenle önemli
bir düzenleyici rol oynayabilir (Mayorek et al., 1989). DGAT1, diacylglycerol and acyl-CoA. arasındaki reaksiyonun katalizör
enzimini kodlar. Bu reaksiyon bir önemli bir yağ bileşeni olan trigliserid
sentezinde son adım olup DGAT1 tarafından kodlanan enzim, adipositlerdeki
trigliserit oranını düzenler ve enerji homeostazında rol oynar (Barende, 1997).
Çalışmalarda DGAT1-AluI
polimorfizminin, koyunlarda ağırlıkların iyileştirilmesinde potansiyel bir
moleküler belirteç olduğu ve büyüme özelliklerini geliştirmek için genetik
iyileştirme çalışmalarında marker olarak kullanılabileceği bildirilmiştir.