Demirdöğen F. (Yürütücü), Öçsoy İ., Erol K., Hacımüftüoğlu A., Özkaraca M.
TÜSEB B Grubu AR-GE Projesi, 2024 - 2027
Önde gelen bir engellilik nedeni olarak MS, dünya çapında 2,5 milyon kişiyi etkilemektedir. MS’in inflamatuar süreçleri ve tetiklenen immün cevabın anlaşılmaya başlaması, tedavisinde de değişik ufuklar açılmasına yardımcı olmuştur. Multipl Skleroz (MS), Merkezi Sinir Sisteminin (MSS) hem beyinde hem de omurilikte, beyin ve omuriliğin gri ve beyaz maddesinde demiyelinizasyona ve yaygın nörodejenerasyona yol açan kronik inflamatuar bir hastalığıdır. İnflamasyonun ve yıkımın hedefi, sinirlerin etrafındaki miyelin kılıftır. MS'in patogenezi hala tam olarak aydınlatılamamıştır ve nöroaksonal hasarı durduran veya remiyelinizasyonu destekleyen etkili bir tedavi yöntemi yoktur. MS patofizyoloisinde yer alan tüm bu hücrelerin aktivasyonunu düzenleyen yolaklardan biri Hippopathway’dir. Hippo sinyali vücuttaki çoğu organın gelişimi ve yenilenmesi için gerekli olan bir yolaktır. Tümör baskılayıcılar arasında Ste20 benzeri kinazlar MST1/2 düzenleyici protein bulunur. MST1/2, Sav1 ile kompleks halinde, düzenleyici bir protein olan Mob1 ile kompleks olan LATS1/2 kinazları fosforile eder ve aktive eder. LATS1/2 kinaz, 14-3-3 bağlanmasına izin vererek YAP/TAZ'ı doğrudan fosforile eder ve inaktive eder. Hippopathway aktif olmadığı zaman ise YAP/TAZ nükleusa girer ve burada YAP-TEAD komplexii oluşturur. Pro-survival genlerin transkripsiyonunu başlatmak için ek faktörlerin katıldığı çekirdeğe girer. Yapacağımız bu çalışmada, MS modelinde dejenerasyon hasarına karşı YAP/TAZ enzimine özgü peptit baskılanmış nanoMIP yapılarının terapötik etkinliği araştırılacaktır. Ayrıca rejenerasyonun tedavi sürecine Ginsenoside Rg1 kombin tedavisi ile tedavinin etkinliğinin artırılması amaçlanmıştır. Terapötik etkinlik davranışsal ve moleküler mekanizmalar ile ayrıntılı olarak araştırılacak ve YAP/TAZ’ın nanoMİP ile inhibe edilerek hippo sinyali yolaktaki terapötik etkinlik incelenecektir. Bu bağlamda projenin temel amacı dejenerasyona neden olan Hippo sinyal yolağındaki YAP/TAZ’ın inhibisyonunu sağlayan nanoMİP yapılarının sentezi ve karakterizasyonlarının gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır. Sonrasında ise deneysel MS modeline bağlı Hippo sinyal yolaktaki MST’in rol oynadığı YAP/TAZ enzimine özgü peptit baskılanmış nanoMIP tedavisinin etkileri araştırılmış olup klinikte önemli bir soruna ışık tutulmuş olunacaktır. Proje kapsamında deney hayvanlarından elde edilecek sonuçlar, konuyla ilgili planlanacak klinik çalışmalara zemin oluşturma potansiyeli taşımaktadır. YAP/TAZ enzimine özgü peptit baskılanmış nanoMIP tedavisinin dejenerasyon ve rejenerasyon üzerine terapötik etkileri davranışsal ve moleküler mekanizmalar ile araştırılacaktır. Çalışmamızda, MS modeli için Kobay Deney Hayvanları Laboratuarı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinden 72 adet 8-10 haftalık C57BL/6 erkek fare alınacaktır. Kontrol grubu hayvanlarına 40 mg/ml MOG 35-55 peptidi içermeyen emülsiyon (s.c.) uygulanacaktır. nanoMIP, MS+Rg1 ve MS+nanoMIP+Rg1 gruplarına deneyin 14. gününde 1.9 mg/kg peptit baskılanmış nanoMIP yapısı kuyruk veninden intravenöz olarak enjekte edilecektir. MS+Rg1 ve MS+nanoMIP+Rg1 gruplarına deneyin 15. gününden itibaren 12 gün boyunca 20 mg/kg/gün Ginsenoside Rg1 oral gavaj yoluyla uygulanacaktır. Deneyin 21. gününde Morris Water Maze test deneyine başlanacaktır. Deneyin 26.gününde tüm grupların motor fonksiyonu açık alan testinde, öğrenme ise Morris Water Maze testi ile değerlendirilecektir. Davranış deneyleri sonrası denekler sakrifiye edilerek beyin çıkarılarak, periventriküler, jukstacortikal, infratentoriyal ve spinal dokularından immunohistokimya boyama yöntemi ile MST1/MST2, LAST1/2, YAP/TAZ, AIF, Caspase 3 ve LC3B immunpozitiflikleri ve RT-PCR yöntemi ile de Glycogen synthase kinase 3 (GSK3) ve β-Catenin mRNA ekspresyonları ölçülecektir.