Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kartal C. B. (Yürütücü), Karataş A.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2024 - 2025
Tarihî devirlerin incelenmesinde karikatürler, görsel, yazılı ve sözlü anlatıları destekleyerek geçmişin farklı cephesini keşfetme imkânı sunar. Bu karikatürler, geçmiş ve günümüz kültürlerinin, resimler, fotoğraflar, heykeller ve benzeri diğer imgeler gibi yazılı kaynaklara geçmemiş deneyimlerini veya bilgilerini paylaşma fırsatı verir. Bu paylaşımın öne çıkan niteliği, eleştirel özelliğiyle birlikte özellikle politik alanda ifade edilmesi zor düşünceleri mizah yoluyla aktarabilmesidir (Burke, 2013:13, AkbabaSeçkin, 2009:1253). Araştırmanın odaklandığı politik karikatürler, tarihin seyrinde -özellikle de radikal değişim dönemlerinde- toplumun veya politik figürlerin duruşunu eleştirmekte önemli bir rol oynamışlardır.
Türk Siyasal hayatının radikal değişim ve dönüşüm dönemlerinden biri Cumhuriyet’in kuruluşudur. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş sadece bir rejim değişikliğinin değil; siyasal, toplumsal ve ekonomik dönüşümlerin de yaşandığı bir dönem olmuştur. Ancak bu değişim, Osmanlı’dan sadece bir kopuşun tarihini değil, onun mirası üzerinden yaşanan kimi süreklilikleri de içermektedir. Özellikle Tek Parti Döneminin ilk yıllarında bu sürekliliğin izlerini daha net görmek mümkündür. Bu mirasın en önemlilerinden biri de bürokrasi geleneğidir. Cumhuriyet’in kuruluşuyla Osmanlı bürokrasi kadrosunun bir kısmı Cumhuriyet’e miras kalmıştır. Çalışma Tek Parti Döneminin en önemli karikatür dergisi olan Akbaba’da Cumhuriyet dönemi bürokrasi algısının yeni rejim ile nasıl resmedildiği ve aynı zamanda eski rejim ile benzer ve farklılıklarının hangi yönleri ile ele alındığı incelenecektir.
Anahtar Kelimeler: Modernleşme, Bürokrasi, Politik karikatür