Kromit Atıklardan Biyoliç ile Nikel kazanım Potansiyeli

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2022

Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
Başlama Tarihi: Kasım 2021
Bitiş Tarihi: Nisan 2022

Proje Özeti

Bu projede, Elazığ’ın Alacakaya ilçesine bağlı Guleman bölgesinde madencilik faaliyetlerine devam eden ETİ KROM A.Ş.’nin kromit zenginleştirme tesislerinde nihai atık olarak elde edilen olivin ve serpantinden biyomadencilik yaklaşımları ile nikel kazanım potansiyeli incelenecektir. Projede kullanılacak temel yöntem, hidrometalurjik proseslere kıyasla çok daha düşük maliyetli, çevre dostu ve düşük tenörlü cevherlere uygulanabilen biyoliç proseslerine dayanmaktadır. Biyoliç, mikroorganizma kullanılarak gerçekleştirilen liç (ekstraksiyon) işlemi olarak tanımlanabilir ve özellikle son yıllarda düşük tenörlü kaynaklardan değerli metallerin kazanımında gittikçe artan bir uygulama alanı bulmuştur. Küresel çapta nikele artan talep ve mevcut rezervlerin hem miktar hem de kalite açısından azalması, araştırmacıları düşük tenörlü cevherleri ve ikincil kaynakları değerlendirmeye yöneltmiştir. Bu bağlamda, madencilik ve hammadde hazırlama gibi herhangi bir ön işlem gerektirmeyen olivin ve serpantinden nikel kazanım potansiyelinin araştırılması amaçlanmıştır. Burada kullanılması planlanan hammaddelerin proses artığı olması, atık bir malzemeden nikel gibi yüksek değerli bir metal elde etme potansiyeli ve atık kullanımı ile sağlanabilecek azaltılmış çevresel riskler projenin özgün değerini oluşturmaktadır. Gerçekleştirilen karakterizasyon analizleri, özellikle olivinin %0,3247’lik nikel içeriği ile değerlendirilebilme potansiyeline sahip ikincil bir nikel kaynağı olabileceğini işaret etmektedir. Öncül biyoliç denemeleri, yalnızca 1 haftalık biyoliç süreci sonunda doğal pH değerlerinde (≈6,3) dahi katıdan %Ni gideriminin olivin ve serpantin için sırasıyla 50,86 ve 41,34 olduğunu, pH 5 için ise bu değerlerin sırasıyla 52,78 ve 57,86’ya yükseldiğini göstermiştir. En düşük maliyetli hidrometalurjik proses olan yığın liçinde yaklaşık 18 aylık sürede ulaşılan ortalama %75’lik verim değerleri ile kıyaslandığında, biyoliç ön denemelerinden elde edilen sonuçların umut vadedici ve üzerinde çalışılmaya değer olduğu söylenebilir.