Akademik Veri Yönetim Sistemi
KIYICI F. (Yürütücü), SEVİNDİK B., ŞENGÜL F.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2019 - 2021
Amaç: Çalışmamızda kış spor branşlarındaki alp disiplini,
snowboard, biathlon, kayakla atlama ve buz hokeyi elit (müsabık) ve başlangıç
düzeyi sporcularının, ağız içi muayene bulgularının incelenmesi ayrıca, yarışma
öncesi, anı ve sonrası stres seviyelerinin karşılaştırılarak, aralarındaki
ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Materyal ve Metot: Çalışmamız farklı kış sporu
branşları kapsamında yaş aralığı 12-16 arasında olan ve 71'i elit düzeyde 20' si
ise spora yeni başlayan toplam 91 kişiyi kapsamaktadır. Sporcuların ağız içi muayeneleri yapılarak DMFT, DMFS,
PUFA, OHI,
BEWE (bruksizme bağlı diş aşınması, atrizyon) skoru, kötü
oral alışkanlıklar, dental travma ve oklüzyon-kapanış
ilişkileri değerlendirilmiştir. Ayrıca, yarışma öncesi, anı ve sonrasında olmak üzere 3 farklı zaman
diliminde alınan tükürük örneklerindeki kortizol seviyeleri ELİSA yöntemi
kullanılarak ölçülmüştür. Veriler SPSS-20 programında değerlendirilmiştir.
Bulgular: Oklüzyon
ve kapanış ilişkileri bakımından elit sporcuların %82,4’ünde herhangi bir
problem bulunmamaktadır. En yüksek PUFA prevelansı buz hokeyi branşı
sporcularında (6,%27,3) tespit edilmiştir. Başlangıç grubunun OHI-d (0,7±0,3,
p=0.007) ve OHI (1,1±0,4, p=0,018) skor ortalamaları diğer spor branşlarından daha
düşük bulunmuştur. Kış sporu branşlarında, spor aktivitesinden kaynaklanan
dental travma bulgusu tespit edilmemiştir. Buz hokeyi
branşındaki sporculara ait BEWE skorlarının, kayakla atlama branşı ile benzer,
diğer gruplardan ise düşük olduğu tespit edilmiştir (p=0.034).
Spor branşları arasındaki kortizol değerlerinin ortalamaları biathlon > snowbord
> alp disiplini > buz hokeyi > kayakla atlama olarak sıralanmıştır (p<0.001). Branş içi karşılaştırma yapıldığında ise sadece alp
disiplini branşının yarışma sonrası kortizol seviyesi yarışma öncesinden yüksek
bulunmuştur (p=0.029).
Sonuç: Kış
spor branşlarındaki sporcuların müsabaka dönemlerinde alınan tükürük
örneklerinden, sporcuların stres seviyelerinin branşlara göre değişiklik
gösterdiği ve müsabaka stres seviyeleri ile ağız diş sağlığı arasında olumsuz
bir ilişki olduğu söylenebilir. Kış spor faaliyetlerinde, ağız diş sağlığını
iyileştirecek önlemler yaygınlaştırılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: kış
sporları, ağız diş sağlığı, tükürük kortizolü, dental travma, bruksizm