E-ATIKLARDAN HİDROMETALURJİK YÖNTEM KULLANILARAK METALLERİN GERİ KAZANILMASI


Beşe A. V. (Yürütücü), Aral S.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2021

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Şubat 2021
  • Bitiş Tarihi: Ağustos 2021

Proje Özeti

Son yirmi yılda teknolojideki hızlı gelişme ve pazar payının artışı, kullanım ömürleri kısa elektronik ürünlerin üretim hızını artırmış ve bu ürünlerin endişe verici bir şekilde atıl duruma geçmelerine neden olmuştur. Günümüzde dünya genelinde elektronik atıkların (E-atık) üretimi yıllık bazda 50 milyon tona ulaşmıştır. Bu miktar, dünya katı atık miktarının %5‘ini oluşturmaktadır. Baskılı devre kartları (BDK), elektronik cihazlarının en karmaşık ve en değerli parçasıdır. Baskılı devre kartları, çevreye zararlı metallerden (Pb, Cr, As, Cd ve Hg vb.), ekonomik değere sahip metallere (Cu, Zn, Ag, Au vb.) kadar farklı ve değişken konsantrasyona sahip 40'tan fazla metal türü içerir. E-atıklar, içerdikleri ağır metaller ve brom içerikli yangın geciktiriciler nedeniyle, çevre ve insan sağlığı açısında tehlikeli atıklar grubunda değerlendirilir. Aynı zamanda E-atıklar değerli pek çok metal içerdiklerinden dolayı cazip ikincil kaynaklar olarak dikkat çekicidir. Bakır, yaklaşık %20-25’lik miktarı ile BDK içeriğinin en yüksek elementidir. E-atıkların metal içeriklerinin kazanımı hem çevresel hem de ekonomik açıdan zorunluluk arz emektedir. Bu çalışma kapsamında, kullanım ömürlerini tamamlamış masa üstü bilgisayar ana kartlarında bulunan metallerin basınç altında çözündürülmesinin optimum koşulları belirlenecektir.