Fırat Kalkanı Operasyonu Ekseninde Türkiyenin Güvenlik Söylemine PostYapısalcı Bir Bakış Dönem Basını ve Siyasi Lider Söylemlerinin Analizi


KARTAL C. B. (Yürütücü), YÜCE M., ŞAHİN L., KARATAŞ A.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - Devam Ediyor

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Destek Programı: BAP Araştırma Projesi
  • Başlama Tarihi: Eylül 2025
  • Bitiş Tarihi: Devam ediyor

Proje Özeti

II. Dünya Savaşı sonrasında kurulan uluslararası sistemde temel kavram ve ön kabullerin değiştiği, sistemin aktörler arasındaki güç dağılımında yapısal bir dönüşümün yaşandığı, bu durumun da bölgesel ve küresel gelişmeleri şekillendiren orta büyüklükte devletler için yeni etki alanları ve fırsatlar oluşturduğu kabul edilmektedir. Dönüşüm kapsamında içeriği değişen kavramların başında “güvenlik” gelmektedir. Daha önce geleneksel askerî tehditler kapsamında anlaşılan güvenlik kavramı 1980’lerin sonundan itibaren askerî sorunların haricinde, çevre sorunları, siyasi baskılar, nüfus, ekonomik istikrarsızlık, göç, vb. sorunları içerecek şekilde genişlemiştir. Devletlerin güvenlik ve kimlik tanımlarında meydana gelen değişim, dış politikalarının da yeniden uyarlanmasını zorunlu hale getirmiştir. Mevcut güç dağılımı çerçevesinde Türkiye gibi orta büyüklükte güçlerin uluslararası statüsünü güçlendirmeyi hedefleyen, sistemde kendi lehine olacak reformları talep eden ve bölgesel gelişmelere yön vermek isteyen daha re-aktif, özerk ve dengeleyici bir dış politikaya yöneldikleri görülmektedir. Ak Parti iktidarının 2010 yılından itibaren değişen dış politikasının da Osmanlı mirası olan alanlardaki sorunların, kültürel yapı ve geçmiş tarihi referanslar üzerinden üretilen “sorun çözücü” söylem ile bölgede yaşanan çatışmaların çözümlerinde yeni politikalar inşa etmeye yöneldiği görülmektedir. Burada amaç, Türk dış politikasında meydana gelen dönüşümü güvenlik, kimlik ve dış politika üçgeninde ele alarak, Ak Parti iktidarı ile muhalefet çevrelerinin söylemlerini analiz etmektir. Çalışmanın konusunu Türk dış politikasındaki “Türkiye yüzyılı”, “sorun çözücü lider ülke” kavramlarının Fırat Kalkanı Operasyonu özelinde nasıl inşa edildiğidir. Post-yapısal söylem analizi yöntemi kullanılarak dönem basınında iktidar ve muhalefet partilerinin söylemleri incelenecek ve Türkiye’yi Osmanlı İmparatorluğu gibi siyasi, askerî ve ekonomik açıdan küresel güç merkezi olarak yeniden kurmayı amaçlayan Ak Parti söylemleri teorik zeminde analiz edilecektir.